جمعیت روستاهای دنیا آب می‌رود

اثرات مهاجرت روستاییان از منظر جهانی

پدیده مهاجرت به عنوان اتفاقی رایج در تمام دنیا در شکل‌ها و حجم‌های مختلف اتفاق می‌افتد و یکی از عوامل افزایش جمعیت شهرهاست. افزایش جمعیت شهرها اثرات مختلفی بر اقتصاد و شرایط اجتماعی دارد و مهاجرت همواره پدیده‌ای پیچیده در نظر گرفته می‌شود که اثرات آن در نقاط مختلف دنیا متفاوت خواهد بود. تحولات گسترده بخصوص جنگ‌ها عامل اصلی مهاجرت در حجم انبوده است.

در این نوع مهاجرت که از نوع مهاجرت بین‌المللی است افراد در گروه‌های بزرگ وارد کشوری دیگر شده، عموما در کمپ پناهندگان در شرایط ناسالمی نگهداری می‌شوند. ساختارهای شهری و بهداشتی کشورها نمی‌توانند جوابگوی این سیل جمعیت باشند و مسائل بهداشتی زیادی جان این پناهندگان را تهدید می‌کند. در مهاجرت‌های عادی که ممکن است از مناطق روستایی به مناطق شهری صورت بگیرد اثرات مهاجرت متفاوتی در بخش‌های اقتصاد و اجتماعی ظاهر می‌شود.

بر اساس اعلام سازمان ملل 80 درصد از اعضای این سازمان برنامه‌های متعددی برای کاهش مهاجرت از مناطق روستایی به شهری دارند که در سال 1996 تعداد اعضا تنها شامل 36 درصد از کل اعضا بوده است که برنامه‌های مدون برای کاهش مهاجرت‌های روستا به شهر داشته‌اند. این افزایش نشان می‌دهد کشورهای بیشتری در تلاش هستند تا اثرات مهاجرت‌ها را کاهش دهند.

مهاجرت‌هایی از این قبیل باعث کاهش نیروی کار در مناطق روستایی و زمین‌های کشاورزی می‌شود و ناامنی در غذا یکی از تبعات این نوع مهاجرت است و همچنین کودکان کار و بازمانده از تحصیل نیز از اثرات حرکت جمعیت به سمت شهرهاست. افزایش حاشیه نشینی در اطراف شهرها مشکلات مختلف بهداشتی و اجتماعی دربر خواهد داشت و جرم و جنایت در این مناطق بیشتر از سایر نقاط شهری اتفاق می‌افتد.

اثرات مهاجرت روی بازار کار به عوامل مختلفی مربوط می‌شود و با میزان مهارت افراد مهاجر رابطه مستقیمی دارد و در برخی نقاط باعث افزایش رقابت در بازار کار و تاثیر بر میزان دستمزدها خواهد داشت. نیروهای تازه‌وارد با دستمزدهای پایین‌تر کار می‌کنند. از این نظر میان نیروهای تازه‌وارد و نیروهای کار موجود رقابت شکل می‌گیرد و هزینه‌های تولید کاهش می‌یابد.

مهاجران باعث افزایش بیکاری کارگران بومی می‌شوند و از این جهت ابعاد منفی خود را در جامعه پذیرنده نشان می‌دهند. مهاجرت طرفداران و مخالفان خاص خودش را دارد؛ اما آنچه مشخص است این که آثار منفی این پدیده بیشتر از آثار مثبت در نظر گرفته می‌شود.

راهکارهای جلوگیری از مهاجرت روستاییان

در مهاجرت میان کشورها عواملی مانند جنگ‌ها و مسائل سیاسی دخیل هستند که باعث می‌شوند افراد از شهرها و محل زندگی خود به کشورهای همجوار مهاجرت کنند. در چنین شرایطی تلاش برای کاهش خشونت‌ها و تنش‌های منطقه‌ای از عوامل موثر در کاهش ورود سیل افراد به کشورهای دیگر می‌شود.

در مهاجرت‌های روستا به شهر، فراهم کردن بسترهای اقتصادی بیشتر باعث می‌شود افراد نسبت به ترک محل زندگی خود رغبت کمتری داشته باشند. ایجاد راهکارهایی برای افزایش درآمد کشاورزان باعث حفظ جمعیت در روستاها می‌شود و نرخ مهاجرت را کاهش می‌دهد. توجه به موضوع اکوتوریسم باعث می‌شود مناطق روستایی مورد توجه گردشگران از نقاط مختلف کشور یا سایر کشورها قرار بگیرد که در صورت اجرای درست برنامه‌ها این کار خود باعث افزایش درآمد روستاییان می‌شود.

تقویت هویت زندگی روستایی از طریق ارزش‌گذاری به این سبک از زندگی باعث افزایش اعتماد به نفس در مردم ساکن مناطق بکر روستایی می‌شود و سر ریز شدن گردشگران برای استفاده از آب و هوای این مناطق در صورت فراهم بودن بسترهای لازم، کمک شایانی به کاهش نرخ مهاجرت به شهرها می‌کند.

در کشورهای اروپایی، مهاجرت‌هایی از این نوع همچنان وجود دارد؛ اما در کشور چین به دلیل اجرای برنامه‌های متعدد این نرخ در پایین ترین حد خود قرار دارد و چینی‌ها توانسته‌اند با ایجاد زیر ساخت‌های کشاورزی و صنعتی در مناطق دورافتاده، زمینه لازم را برای کاهش هزینه‌های تولید فراهم کنند که علاوه بر اثرات مختلف اقتصادی و افزایش صادرات، باعث حفظ جمعیت‌ها در شهرهای درجه دو یا سه و مناطق روستایی شده‌اند. افراد برای به دست آوردن امکانات و شرایط اقتصادی بهتر به سمت شهرها مهاجرت می‌کنند و در صورت نداشتن شرایط مالی مناسب با مشکلات متعدد و جدیدی مواجه می‌شوند که هیچ‌گاه پیش از این تجربه نکرده‌اند.

منابع: citymetric ¡ reference

researchgate.net

مترجم: سعید ضروری