برنامه 10 ساله برای احیای دریاچه ارومیه

سخنگوی ستاد احیای دریاچه ارومیه ۲۵ مصوبه این ستاد را که در جلسه هشتم تیر امسال در جلسه هیات دولت به تصویب رسید، تشریح کرد.

به گزارش واحد مرکزی خبر، داوود رضا عرب در دومین نشست رسانه‌ای ستاد احیای د ریاچه ارومیه افزود: یکی از این مصوبات انتقال آب رودخانه‌ها از جمله رودخانه زرینه رود به پیکره آبی دریاچه ارومیه است و هم اکنون 41 درصد آورده این دریاچه باید از این رودخانه تامین شود و این اقدام تا پایان آبان 93 محقق می‌شود.

وی گفت: تسریع در انتقال آب از رودخانه گلاس به دریاچه ارومیه از دیگر مصوبات است که تا سال 98 محقق خواهد شد.

عرب افزود: انتقال آب از رودخانه ارس در محدوده آذربایجان غربی نیز با رعایت پروتکل‌های خاص محقق خواهد شد.

وی گفت: رهاسازی آب از سدهای حوضه، انتقال پساب تصفیه خانه‌های حوضه ابریز به دریاچه، کنترل و کاهش مصرف و افزایش بهره وری آب در بخش کشاورزی از دیگر مصوبات است.

سخنگوی ستاد احیای دریاچه ارومیه گفت:‌ همه طرح‌های توسعه آبی در دست مطالعه و اجرا اعم از سدها و خطوط انتقال باید متوقف شود و طرح‌های سدسازی زیر 70 درصد پیشرفت، توقف پیدا می‌کند.

عرب اضافه کرد: بر همین اساس به سد آجی چای که تکمیل شده است اجازه مصرف آب جدید داده نخواهد شد و از آن سد برای احیای دریاچه استفاده می‌کنیم.

وی ممنوعیت هر گونه برداشت از منابع آب حوضه، جلوگیری از برداشت غیر مجاز از آب‌های سطحی، ساماندهی چاه‌های حوضه آبریز دریاچه ارومیه، تقویت آب خانه‌های اثرگذار بر آب دهی رودخانه‌ها و شناسایی کانون‌های تولید ریزگرد و تثبیت آنها از دیگر مصوبات هیات دولت خواند و گفت: مقرر شد برنامه حفاظت اکولوژیک پارک ملی دریاچه ارومیه به ویژه در جنوب دریاچه با رعایت ملاحظات زیست محیطی مطالعه و اجرا شود.

عرب افزود: انتقال آب به جزایر و تالاب‌های حاشیه دریاچه ارومیه، تهیه برنامه افزایش اشتغال و معیشت جایگزینی، تهیه کاداستر اراضی حوضه آبریز دریاچه ارومیه، تدوین و پیاده سازی برنامه جامع آموزش، طراحی و استقرار سامانه تصمیم یار مدیریت جامع و آسیب شناسی اثرات سلامتی،بهداشتی، اجتماعی و زیست محیطی ناشی از خشک شدن بخشی از دریاچه از دیگر مصوبات است.

وی با اشاره به اینکه برای احیای دریاچه ارومیه بر لزوم امکان سنجی استفاده از فناوری نوین تاکید شده است، گفت:‌ سازمان حفاظت محیط زیست نیز موظف شد مرکز آینده پژوهی دریاچه ارومیه را ایجاد کند.

تصویب حدود 1500 میلیارد تومان بودجه برای امسال

دبیر ستاد احیاء دریاچه ارومیه گفت: مقرر شد امسال 1467 میلیارد تومان بودجه، برای اجرای مصوبات این ستاد به دستگاه‌های اجرایی تخصیص داده شود.

عیسی کلانتری در دومین نشست رسانه‌ای ستاد احیاء دریاچه ارومیه افزود: در شش ماهی که از دستور رئیس جمهور در خصوص احیاء این دریاچه می‌گذرد به همه تعهدات این ستاد عمل شده و کار بی نظیری صورت گرفته است.

وی گفت: هم اکنون در حال تأمین اعتبار برای اجرای مصوبات اخیر هیات دولت در خصوص احیای این دریاچه هستیم.

کلانتری افزود: امسال مقرر شد 1467 میلیارد تومان به دستگاه‌های اجرایی تخصیص یابد و پیش بینی ما این است که برای ده سال آینده هم حدود 14 هزار تا 15 هزار میلیارد تومان بودجه برای احیاء این دریاچه نیاز باشد.

وی گفت: از سال 98 به بعد اعتبارات کمی می‌خواهیم و بیشترین اعتبارات از سال 94 تا 98 باید هزینه شود.

دبیر ستاد احیاء دریاچه ارومیه افزود: اگرچه برخی طرف‌های خارجی هم به کمک این دریاچه آمده اند اما باید بدانیم که اعتبارات آنها محدود است و نباید برخی در داخل به گونه‌ای این اعتبارات را برجسته کنند که کمک‌های دولت به این دریاچه فراموش شود.

کلانتری گفت: در همین خصوص، ژاپن یک میلیون دلار اعتبار در این باره هزینه کرده است که نیاز نبود درباره این اعتبار این قدر بزرگنمایی شود.

وی ابراز امیدواری کرد: طرح احیای دریاچه ارومیه با تقویت نهادهای مدنی و مشارکت هر چه بیشتر مردم ادامه پیدا کند.

برنامه 10 ساله برای احیای دریاچه ارومیه

سخنگوی ستاد احیای دریاچه ارومیه گفت: برنامه‌ای تنظیم شده است تا بر اساس آن در پایان سال ۱۴۰۲ احیای این دریاچه نهایی شود. داوود رضا عرب در دومین نشست رسانه‌ای ستاد احیای دریاچه ارومیه افزود: بر اساس این برنامه، امسال و سال آینده دوره تثبیت دریاچه خواهد بود و از سال 1395 تا 1401 دوره احیای دریاچه خواهد بود و سال 1402 به احیای نهایی دریاچه ارومیه خواهیم رسید.

وی افزود: از نظر 500 نفر از اعضای هیات علمی و 50 متخصص خارج کشور بهره گرفته ایم و 25 مصوبه به تصویب رساندیم که هشتم تیر امسال این مصوبات به تأیید هیات دولت رسید.

رضا عرب گفت: هیچ راهی جز کاهش مصرف آب دریاچه نداریم و با 40 درصد صرفه جویی در آب کشاورزی تا 1700 میلیون مترمکعب در مصرف این بخش، شاهد کاهش خواهیم بود.

ضرورت صرفه جویی 40 درصدی در مصرف آب کشاورزی

عضو کمیته راهبردی ستاد احیاء دریاچه ارومیه گفت: هیچ چاره‌ای جز کاهش و صرفه جویی 40 درصدی مصرف آب در بخش کشاورزی این منطقه نداریم.

تجریشی در دومین نشست رسانه‌ای ستاد احیاء دریاچه ارومیه که در دانشگاه شریف برگزار شد، افزود: در فرآیندی 10 دوازده ساله می‌توانیم شاهد احیاء این دریاچه باشیم و ما در این ستاد از تجربیات بین‌المللی به خصوص تجربیات کشورهایی که شاهد چنین مشکلی بوده اند استفاده کرده ایم.

وی گفت: در شش ماه گذشته همه کارهای صورت گرفته، جنبه فنی داشته است و از این پس باید وارد گام اجرایی شویم و از نقش مردم و رسانه‌ها در این خصوص نباید غفلت کرد.

وی در پاسخ به سوالی مبنی بر این که چه تضمینی وجود دارد که با تغییر احتمالی این دولت، مصوبات ستاد احیاء دریاچه ارومیه همچنان اجرایی شود ؟ گفت: ما اگر در طی دو سه سال آینده بتوانیم نهاد سازی و تشکل سازی کنیم و کشاورزان و تصمیم گیران با ابعاد فاجعه خشکی این دریاچه آشنا شوند هر مسوولی خود را ملزم به اجرای مصوبات این ستاد خواهد دانست.

تجریشی در پاسخ به سوالی دیگر مبنی بر این که چه تضمینی برای توقف فعالیت سدهایی که کمتر از 70 درصد پیشرفت فیزیکی دارند وجود دارد ؟ گفت: وزارتخانه‌های نیرو و جهاد کشاورزی به این نتیجه رسیده اند که این سد سازی‌ها اگر صورت گیرد وضع دریاچه ارومیه بدتر از اینها خواهد شد.

وی افزود: هم اکنون اراضی نزدیک این دریاچه بیش از حد نیاز گیاهان، آب مصرف می‌کنند و هیچ چاره‌ای جز کاهش 40 درصدی مصرف آب در بخش کشاورزی این منطقه نداریم.

عضو کمیته راهبردی ستاد احیاء دریاچه ارومیه گفت: اگر کشاورزان توانمند شوند با این صرفه جویی 40 درصدی حتی می‌توان محصولات بیشتری هم تولید کرد و برخی کشورها که دچار خشکسالی شده اند با این گونه اقدامات توانسته اند خود را اداره کنند.

تجریشی در پاسخ به سوالی مبنی بر این که این دریاچه تا چه زمانی باید کنترل شود تا به شرایط موجود برنگردد ؟ افزود: وقتی دریاچه ارومیه به تراز اکولوژیک برسد حتماً نباید رها شود.

خبرنگاری در ادامه پرسید: برخی کارشناسان معتقدند که به جای احیاء این دریاچه باید کاری کرد تا دریاچه به طور کامل خشک شود و پس از آن می‌توان بهره‌های بیشتری برد، چقدر با این نظر موافقید ؟

تجریشی پاسخ داد: دریاچه‌هایی در جهان داشتیم که به سمت قهقرا رفتند اما باز به مسیر قبلی خود بازگشتند و ما نباید آن تجربه‌ها را تکرار کنیم.

وی گفت: البته چند دریاچه در چین خشک شد اما چون خشکی این دریاچه‌ها منجر به افزایش پدیده گرد و غبار نشد مشکلاتی ایجاد نکرد اما اگر دریاچه ارومیه خشک شود اثرات اقلیمی جبران ناپذیری بر جای خواهد گذاشت.

تجریشی افزود: هم اکنون که این دریاچه به خشکی کامل نرسیده است شاهد افزایش سقط جنین دامها در این منطقه هستیم و با خشکی این دریاچه تفاوت حداقل و حداکثری دما آنقدر افزایش خواهد یافت که مشکلاتی جبران ناپذیر به جای خواهد گذاشت.

وی گفت: اگر دریاچه در صدها هزار سال گذشته خشک نشده است نسل‌های بعدی از ما نمی‌پذیرند که آن را به خشکی برسانیم.

در غرب دریاچه غبارهای محلی وجود دارد که منشأ بخشی از آن از کشور عراق است اما از تصاویر ماهواره‌ای مشخص می‌شود که تا زمانی که دریاچه آب دارد غبارها جذب می‌شود و عمده غبارها در جاهایی است که انسان در آن دخل و تصرف کرده است.

تجریشی گفت: به طور قطع اگر به موضوع احیاء دریاچه ارومیه توجه نشود این غبارها و ذرات تا 700 کیلومتر می‌تواند پراکنده شود و حتی تهران در معرض آسیب قرار خواهد گرفت.

انتقال آب زرینه رود به دریاچه تا پایان آبان

سخنگوی ستاد احیای دریاچه ارومیه گفت: تا پایان آبان امسال، طرح انتقال آب چندین رودخانه از جمله رودخانه زرینه رود به دریاچه ارومیه اجرایی خواهد شد.

داوود رضا عرب در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه چرا برخی نمایندگان مجلس معتقدند ستاد هیچ کاری تاکنون انجام نداده است، افزود: ما جمعه گذشته جلسه‌ای با نمایندگان استان آذربایجان غربی برگزار کردیم و یکشنبه هفته آینده نیز با برخی دیگر از نمایندگان مجلس رایزنی خواهیم داشت و بطور قطع آنان متقاعد خواهند شد.

وی گفت: ما نیمه خرداد بدنبال نهایی شدن مصوبات بودیم و تا این مصوبات در جلسه هیات دولت به تصویب نمی‌رسید نمی‌توانستیم اطلاع رسانی داشته باشیم و به همین جهت بود که برخی نمایندگان گلایه داشتند.

خبرنگاری در ادامه پرسید: بهتر نیست که بجای احیای دریاچه ارومیه، کاری کنید تا دریاچه خشک شود که بتوان از منابع موجود در آن بهره برد؟

عرب در پاسخ گفت: با این اقدام توفان نمک تا شمال شرق ایران گسترش خواهد یافت و همه مزارع و جنگلها آسیب خواهد دید.

وی گفت: برداشت نمک از این دریاچه هم 250 سال طول می‌کشد چرا که هم اکنون ده میلیارد تن نمک در این دریاچه وجود دارد.

عرب افزود: برداشت نمک از بعد اقتصادی کار خوبی است به ویژه که این نمک سرشار منیزیم است اما این طرح عملی نیست.

سخنگوی ستاد احیای دریاچه ارومیه در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه برای بازگرداندن روستاییان حاشیه این دریاچه به محل زندگیشان چه برنامه‌ای دارید؟ گفت: تاکنون اقدام خاصی صورت نگرفته است و تابستان امسال بنا داریم بحث گرد و غبار در این محدوده کاهش یابد که متعاقب آن بازگشت این افراد خواهد بود.

وی در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه چه درصدی از بودجه این ستاد به سازمان حفاظت محیط زیست اختصاص خواهد یافت؟ افزود: این سازمان بیشتر نقشه ستادی و نظارتی دارد و دستگاههای اجرایی تر مانند جهاد کشاورزی و نیرو باید ورود پیدا کنند.