آزمون‌های زبان برای تحصیل در‌ خارج

گرچه مسئولان وزارت علوم و وزارت صنعت ادعا می‌کنند که همه این افراد مهاجرت کرده، در زمره شهروندان نخبه هستند ولی حتی اگر بپذیریم نیمی از این افراد هم در زمره افراد موثر جامعه باشند، در این صورت این گروه از شهروندان برای اخذ اقامت یا ادامه تحصیل در دانشگاه‌های خارجی، مجبور هستند که در آزمون‌های بین‌المللی زبان شرکت کنند.

در گذشته بسیاری از شهروندان متقاضی مهاجرت برای شرکت در آزمون‌های بین‌المللی زبان مثل آزمون زبان آیلتس به کشورهای حوزه خلیج فارس، ترکیه یا ارمنستان می‌رفتند، اما حالا چند سالی است که بسیاری از آزمون‌های بین‌المللی زبان در داخل کشور برگزار می‌شود و فقط آنهایی که می‌خواهند با یک تیر دو نشان بزنند و همزمان با سیر و سیاحت، آزمون زبانشان را هم برگزار کنند، به کشورهای همسایه مسافرت می‌کنند.

مشتری عمده این آزمون‌های بین‌المللی زبان، اغلب فارغ‌التحصیلانی هستند که برای ثبت نام در سایت دانشگاه‌های خارجی نیاز به ارائه مدرک زبان دارند. افرادی که می‌خواهند از کشورهای انگلیسی زبانی مثل استرالیا، آمریکا یا کانادا اقامت بگیرند، داشتن مدرک زبان بین‌المللی برای آنان به منزله یک امتیاز مثبت برای پذیرش مهاجرت به حساب می‌آید. البته در بین این افراد، کسانی هم پیدا می‌شوند که قصد مهاجرت ندارند ولی به منظور آزمایش سطح معلومات زبان خود در این آزمون‌های بین‌المللی شرکت می‌کنند ولی با توجه به هزینه نسبتا بالای ثبت نام در این آزمون ها، تعداد این افراد محدود است و فقط شامل افرادی می‌شود که توانایی مالی مساعدتری دارند.

آیلتس؛ محبوب ترین آزمون بین‌المللی در ایران

آزمون بین‌المللی آیلتس (IELTS) را می‌توان یکی از معتبرترین آزمون‌های زبان انگلیسی در جهان به حساب آورد. این آزمون بریتانیایی با حمایت شورای فرهنگی بریتانیا، دانشگاه کمبریج انگلستان و مرکز آیلتس استرالیا برگزار می‌شود و درواقع، جهت دهنده اصلی به نحوه برگزاری این آزمون در همه کشورها، مراکز نامبرده است. در این آزمون، چهار مهارت خواندن، نوشتن، صحبت کردن و شنیدن از متقاضی امتحان گرفته می‌شود و متقاضی آزمون در نهایت نمره‌ای بین صفر تا 9 می‌گیرد. دانشجویانی که قصد ادامه تحصیل در دانشگاه‌ها را دارند باید در آزمون آیلتس آکادمیک و افرادی که قصد مهاجرت دارند در آزمون جنرال (عمومی) شرکت کنند. معمولا دانشجویان ایرانی متقاضی تحصیل در دانشگاه‌های خارجی به نمره‌ای بین شش تا هفت در آزمون آیلتس نیاز دارند، ولی برای آزمون‌های عمومی، معمولا ایرانی‌ها به نمره‌ای بالاتر از شش نیاز ندارند.

در کشور ما مجوز برگزاری آزمون آیلتس برای دانشگاه آزاد و چهار موسسه خصوصی دیگر صادر شده است.

هزینه برگزاری آزمون آیلتس نیز در هر پنج مرکز، مشابه یکدیگر و حدود 700 هزار تومان است که هر مرکز با توجه به تعداد افراد متقاضی آزمون، در ماه چند بار آزمون آیلتس را برگزار می‌کند. در بین این مراکز، دانشگاه آزاد بیشترین متقاضی آزمون آیلتس را دارد، ولی سابقه برگزاری این آزمون در برخی مراکز دیگر بالاتر از دانشگاه آزاد است.

دکتر مهرداد ناظری، مدیر روابط عمومی مرکز آزمون دانشگاه آزاد در گفت و گو با جام‌جم یادآوری می‌کند که این دانشگاه مجوز دارد در شهر تهران 430 نفر، در رشت 50 نفر، در کرمانشاه صد نفر و در شیراز 200 متقاضی آزمون زبان آیلتس را جذب کند.

به گفته ناظری، آزمون آیلتس فراگیرترین آزمون بین‌المللی زبان است که در کشور برگزار می‌شود و دانشگاه آزاد در ماه بین سه تا چهار آزمون آیلتس برگزار می‌کند.

به اعتقاد او، دانشگاه آزاد و دیگر مراکز برگزاری آزمون آیلتس در کشور، هزینه متقاضیان این آزمون را بسیار کاهش داده اند و مهاجرت‌های اجباری برای شرکت در آزمون آیلتس را به حداقل رسانده‌اند.

ممتحن‌های خارجی در هتل‌های شیک

فریبرز جهانگیری، مدیر یکی از مراکز خصوصی برگزاری آزمون آیلتس در کشور است که در توصیف مزیت‌های برگزاری آزمون آیلتس از سوی این موسسه خصوصی به جام‌جم می‌گوید: ما برای متقاضیان آیلتس، امکانات ویژه‌ای فراهم می‌کنیم که از جمله آن می‌توانیم به آوردن ممتحن‌های خارجی، برگزاری آزمون در شیک‌ترین هتل‌های کشور، استفاده از میکروفن شخصی برای هر داوطلب و توزیع کارنامه از سوی پست DHL اشاره کنیم.

جهانگیری مدعی است که گاه در یک ماه، سه آزمون آیلتس برگزار می‌کند که در هر آزمون هم حدود هزار نفر شرکت می‌کنند.

در حالی که رقابت برای جذب متقاضیان آزمون آیلتس در بین این مراکز داغ است و هر کدام تلاش می‌کنند با ارائه تسهیلات متمایز داوطلبان بیشتری جذب کنند، اما آنچه در این بین از همه مهم‌تر است، سطح معلومات زبان داوطلبان است و در صورتی که داوطلبی از دانش کافی زبان برخوردار نباشد، روی ابرها نیز نمی‌تواند نمره خوبی در آزمون بین‌المللی آیلتس بگیرد.

تافل؛ آزمونی با سابقه 50 سال

آزمون بین‌المللی زبان تافل، یک آزمون آمریکایی است که می‌توان گفت هم‌اکنون پس از آیلتس، از بیشترین تعداد متقاضی در کشور برخوردار است.

اگر داوطلبی از چهار مهارت اصلی زبان غنی باشد، هم در آزمون آیلتس و هم در آزمون تافل، نمره بالایی کسب می‌کند. این آزمون بین‌المللی در سازمان سنجش، پنج مرکز خصوصی و دانشگاه‌های دولتی اصفهان، صنعتی اصفهان، شیراز، آمل، ارومیه و تبریز برگزار می‌شود.

مسئول یکی از مراکز خصوصی برگزار کننده آزمون تافل در ایران به جام‌جم توضیح می‌دهد که هزینه برگزاری این آزمون برای هر داوطلب، 190 دلار (حدود 570 هزار تومان) است و تاکید دارد که در کشورهای استرالیا، کانادا و انگلیس، هر دو مدرک آیلتس و تافل را قبول دارند و حتی گاهی در این کشورها، مدرک تافل و آیلتس با یکدیگر معادل سازی می‌شود. اما با وجود این چند سالی می‌شود که موج استقبال ایرانی‌ها از تافل به آیلتس برگشته است و البته نباید فراموش کرد که مدرک زبان آیلتس درخواستی از سوی اغلب دانشگاه‌های خارجی، در این چرخش سلیقه ایرانیان بی تاثیر نبوده است.

جی آر ای؛ آزمونی دشوار و مفهومی

برای خیلی از ایرانی‌ها شرکت در آزمون جی آر ای، سخت‌تر از شرکت در آزمون‌های آیلتس و تافل است. در این آزمون بین‌المللی که در سازمان سنجش برگزار می‌شود، بخش ریاضیات، حفظ کلمات و نگارش تحلیلی، نقش مهمی در قبولی داوطلب دارد. معمولا دانشگاه‌های آمریکا و کانادا به این دلیل که می‌خواهند مطمئن شوند دانشجو علاوه بر دانش زبان انگلیسی، قدرت تحلیل علمی هم دارد، نمره آزمون GRE را به عنوان یکی از ملاک‌های پذیرش دانشجو قرار داده‌اند. هزینه ثبت‌نام در این آزمون برای کشورهای مختلف متغیر است ولی در ایران، هزینه ثبت نام در این آزمون مفهومی زبان، حدود 185 دلار است.

آزمونی با مصرف داخلی

برای داوطلبان ورود به مقطع دکتری در دانشگاه‌های ایران، داشتن نمره آزمون زبان به عنوان یک امر الزامی به حساب می‌آید.

آزمون تولیمو را می‌توان آزمونی مشابه تافل و آیلتس به حساب آورد که فقط در سطح ملی برگزار می‌شود و داوطلبان ورود به دکتری با داشتن مدرک زبان این آزمون، می‌توانند وارد این مقطع تحصیلی شده و در دانشگاه‌های کشور مشغول به تحصیل شوند.

سطح برگزاری این آزمون ملی، ساده‌تر از آزمون‌های بین‌المللی تافل و آیلتس است و معمولا نیز دارندگان مدرک زبان تولیمو در ایران، از تسلط زیادی برای شنیدن و صحبت کردن به زبان انگلیسی برخوردار نیستند.

امین جلالوند‌ / ‌گروه جامعه