سیاست همسایگی از نگاه رهبر انقلاب

در شمال، جنوب، شرق و غرب، کشورهایی که دور و بر جمهوری اسلامی ایران هستند با ما روابط خوب دارند. البته بعضی‌ها هم نزدیک و دور اختلاف دارند لجاجت و خباثت می‌کنند، البته این هست. لیکن از طرف ما، بنای‌مان بر ارتباطات خوب با همسایگان است. دولت‌ها و به‌خصوص ملت‌ها، ارتباط کشور ما با ملت‌ها؛ ارتباطات خوبی است. یعنی ما هم به‌دنبال ارتباط با ملت‌ها و هم با دولت‌ها و همسایگان‌مان هستیم. حتی همسایگان‌مان که گاهی خباثت می‌کنند، باز با آنها هم ما بنای‌مان بر این هست که ارتباط دوستانه داشته باشیم.»

در تاریخ ۷۱.۰۹.۰۴، آقای اسلام کریم اف، رئیس‌جمهور فقید ازبکستان به ایران می‌آید و خدمت رهبر انقلاب می‌رسد. ایشان در این دیدار می‌فرمایند: «راه درست زندگی را در میان کشورهای اسلامی همسایه یا کشورهایی که وجوه مشترک میان آنها وجود دارد و همکاری‌های منطقه‌ای می‌دانیم. قدرت‌های بزرگ از این که میان چنین کشورهایی اتحاد، همکاری، همدلی وجود داشته باشد، نگران هستند و نمی‌خواهند چنین اتحادی صورت پذیرد. ولی ما باید به فکر مصالح خود باشیم و ملاحظه خاص قدرت‌های استکباری را نکنیم و امیدوار هستیم شما در عزم راسخی که در ایجاد ارتباطات برادرانه و اسلامی با کشورهای مسلمان و همسایه دارید، روزبه‌روز توفیق بیشتری را به دست بیاورید.»

گاهی هم رهبر انقلاب از دولت‌ها گله هم می‌کنند که چرا روابط با همسایگان پیش نمی‌رود. در تاریخ ۹۷.۰۶.۰۷، اعضای هیأت دولت آقای دکتر روحانی خدمت می‌رسند و ایشان می‌فرمایند: «بر ارتباط روزافزون با همسایگان تاکید می‌کنم. ما ۱۵ ــ ۱۴ همسایه داریم. خیلی‌های‌شان و اکثرشان کسانی هستند که ما می‌توانیم با اینها ارتباطات خوب داشته باشیم. از فرصت‌ها استفاده کنیم. من به شما پیغام دادم. من پیغام دادم به شما(خطاب به وزیرخارجه) راجع به پاکستان که شما گفتید مشغول مقدمات هستید که این کار را انجام بدهید. عراق هست، ترکیه هست، پاکستان هست، کشورهای آسیای غربی هستند، جاهای دیگر هستند. بالاخره ما با این مجموعه بزرگ در مسائل گوناگون می‌توانیم همکاری کنیم. این دیپلماسی قوی با همسایگان برای مسائل اقتصادی ما هم خوب است. به من این‌جور گزارش داده‌‌اند که اگر چنانچه ما بتوانیم به اندازه ۱۰درصد فعالیت‌های اقتصادی این کشورها با آنها کار کنیم، برای ما یک رقم خیلی بالایی است. ۱۰درصد چیز زیادی هم نیست. یک مسأله این است.»

 دیدگاه‌های آیت‌ا... خامنه‌ای در ارتباط با سیاست همسایگی با موضوع مباحث امنیتی، مبتنی برتقویت امنیت منطقه و کاهش تهدیدات خارجی است. دراین رابطه ایشان دارای دیدگاه‌هایی به‌خصوص در دوران جنگ تحمیلی و در بیانیه گام دوم هستند که می‌تواند به یک گفتمان بین‌المللی تبدیل شود. از نگاه رهبرمعظم انقلاب به‌طور اصولی؛ پرهیز از تعرض، سیاست اصلی جمهوری اسلامی ایران در قبال همسایگان است. در دوره جنگ تحمیلی هم ایران ضمن دفاع مشروع، تلاش کرد در سیاست خارجی خود بین حکومت مهاجم و ملت عراق تفاوت قائل شود. یعنی ایران در عین حالی که با رژیم متجاوز صدام می‌جنگید، سعی می‌کرد با ملت عراق نیز ارتباط داشته باشد.