روایت اربعین؛ وظیفه‌ای تمدن‌ساز و آخرالزمانی

پیشنهاد مسئول فرهنگی ساخت ضریح

نویسنده کتاب اهالی اینجا ادامه داد: متوجه شدیم هیأت امنای ساخت ضریح امام‌حسین(ع) متولی موکب حضرت معصومه هستند که بودجه آن از طرف مردم قم تأمین می‌شود. مسئول فرهنگی ساخت ضریح پیشنهاد داد فردی از گروه نویسندگان همراه موکب حضرت معصومه باشد. کتاب اهالی اینجا روزنوشت ۱۲ روز در قسمت زنانه موکب حضرت معصومه است؛ این اثرنگاه خادم به زائر نه نگاه زائر به اربعین را شامل می‌شود. آقازاده‌نژاد با اشاره به این‌که هر نوشته‌ای اعم از داستان و روایت برخاسته از ویژگی‌های شخصیت نویسنده است، بیان کرد: نمی‌توانیم شخصیت خود را در اثر پنهان کنیم. محسوسات باید از پل احساسات و عواطف نویسنده عبور کند یا سوژه باید بکر باشد یا نگاه باید نو باشد. من در کتاب اهالی اینجا دنبال نگاه جدید بودم. نویسنده باید احساسات خود را در اثرش مدیریت کند و من خیلی با جزئیات شرح ندادم که خواننده خودش حلاوت ماجرا را بچشد. این نویسنده تصریح کرد: بچه‌ها مسأله مهم در موکب هستند و در کتابم به بچه‌ها پرداختم. مسئولان موکب هم فکری برای بچه‌ها کرده بودند و پاتوق بچه‌ها بخش ما بود که کارهای فرهنگی انجام می‌دادیم.

حتی بچه‌ها هم از اربعین سهم دارند

وی با بیان این‌که بچه‌ها هم با اربعین ارتباط برقرار می‌کنند، گفت: اربعین آن قدر دنیای رنگارنگ و عظیمی دارد که برای همه و حتی بچه‌ها سهم دارد. اوایل می‌دیدم بچه‌ها در مشقت هستند و با خود می‌گفتم چه خوب که بچه‌هایم را با خود نیاوردم. بعد فهمیدم اربعین یک سختی خودساخته است؛ رنجی است که به جان می‌خریم تا ساخته شویم و سفر اربعین می‌تواند در سیر تربیتی بچه‌ها یک نقطه پررنگ باشد.

روایت اربعین یک وظیفه تمدن‌ساز و آخر‌الزمانی است

فائضه غفارحدادی، منتقد ادبی نیز در این نشست با بیان این‌که کلمات سخاوتمندانه از وجود نویسنده می‌جوشد، گفت: معجزه روایت باعث می‌شود آنچه چشیدم و احساس کردم، کاملا شخصی به مخاطب منتقل شود. گزارش کنار هم گذاشتن یک سری تصاویر است و با روایت فرق دارد. ناگزیر به روایت هستیم چون در جنگ روایت‌ها هستیم و اگر ما روایت نکنیم دشمنان آنچه را  که می‌بینند و البته ۱۸۰ درجه با واقعیت فرق دارد، روایت می‌کنند.
این کارشناس ادبی ادامه داد: در روزگاری هستیم که اصالت روایت از اصالت واقعیت پیشی گرفته‌است. ناگزیریم اربعین را که ماجرای مهمی است، روایت کنیم و این یک وظیفه تمدن‌ساز و آخرالزمانی است. تاکنون در مورد خادم بودن در موکب زنانه کتابی نوشته نشده‌بود و اگر روایت از دیدگاه‌های مختلف نداشته‌باشیم در بازنمایی واقعی آن ماجرا عاجزیم. به عنوان مثال با روایت یک عملیات نمی‌توان دفاع‌مقدس را بازآفرینی کرد. باید از فعالیت بانوان تا واکس‌زدن پوتین رزمندگان توسط بچه‌ها در پشت جبهه روایت شود.
 وی با اشاره به این‌که روایت جزءجزء ماجرای عظیم اربعین ضروری است، افزود: ما از بخش موکب‌های زنانه اطلاعی نداشتیم و اگر کتاب اهالی اینجا درباره فردی بود که به پیاده‌روی اربعین رفته‌است، می‌گفتم که نویسنده باید زاویه دید جدیدی داشته باشد. کار نویسنده راحت بوده چون به مسأله موکب‌های زنانه پرداخته نشده‌است‌.

اربعین یک روایت زنانه است‌

این نویسنده با تاکید بر این‌که روایت باید عمیق و ماندگار باشد، گفت: این مسأله صورت نمی‌گیرد مگر این‌که احساس خواننده را به تسخیر درآوریم. کسانی می‌توانند احساسات را به وجد بیاورند که توانایی انتقال جزئیات را داشته و با احساس‌تر باشند. این دو خصوصیت در زنان نسبت به مردان بیشتر وجود دارد. من روایت‌های زنانه را بهتر از روایت‌های مردانه می‌دانم وعلاوه بر این باید گفت که اربعین خودش یک روایت زنانه است. زنان در ماجرای اربعین منفعل نیستند بلکه کاملا نقش‌آفرینی می‌کنند.

در این کتاب به روایت نزدیک شده‌ایم

غفارحدادی بیان کرد: داستان‌نویس بودن آقازاده‌نژاد تاثیر مثبت خود را در کتاب اهالی اینجا گذاشته‌است و در این کتاب از خاطره‌نگاری فاصله گرفتیم و به روایت نزدیک شده‌ایم. آرایه‌های ادبی در این کتاب به‌موقع و خوب استفاده شده و نویسنده از بیان احساس خود ابا نداشته‌است.
 وی تاکید کرد: باید این نکته را رعایت کنیم که به عنوان نویسنده بی‌طرف باشیم و فکر کنیم برای مخاطب جهانی می‌نویسیم. البته این آرمانی است و کتابی مانند اهالی اینجا را کسانی می‌خوانند که به کربلا رفته‌اند یا می‌خواهند بروند و این افراد در این کتاب‌ها به دنبال روضه هستند. مخاطب این کتاب‌ها دوست دارد قسمت‌هایی از کتاب مانند روضه باشد و او چند قطره‌ای اشک بریزد. نویسنده اهالی اینحا می‌توانست در جاهایی از روضه به عنوان نمک کار استفاده کند. کتاب اهالی اینجا نوشته زهرا آقازاده‌نژاد مشتمل بر ۱۷۲ صفحه از سوی انتشارات شهید کاظمی منتشر شده و به چاپ دوم رسیده‌است. این کتاب شامل روزنوشت‌هایی از بخش بانوان یک موکب اربعین در کربلاست.