گرانفروشی با پوشش بورس

این موضوع در دولت گذشته نتیجه خاصی نداشت، اما با روی کار آمدن دولت سیزدهم، کاهش عرضه خودرو و افزایش شکاف میان قیمت مصوبه و بازار این بار خودروسازان شرایط را برای مطرح کردن خواسته خود مناسب ارزیابی کردند. این طرح پس از چند بار برگشت خوردن در وزارت صمت درنهایت به تصویب رسید و با عرضه وانت کارا از اردیبهشت‌ماه در بورس کالا آغاز شد.

از آخرین عرضه خودرو در بورس کالا بیش از یک هفته می‌گذرد و نحوه کشف قیمت خودرو‌ها در بورس نشان می‌دهد که خودرو‌های عرضه‌شده با قیمتی نزدیک به بازار به فروش می‌رسند. پژو ۲۰۷ اتوماتیک سقف شیشه‌ای دومین محصول گرانقیمت داخلی در بازار است. درحالی‌که قیمت تندر ۹۰ پلاس اتوماتیک در بازار از مرز ۷۰۰ میلیون عبور کرده، ۲۰۷ اتوماتیک در بازار ۶۵۵ میلیون تومان ارزش دارد. همین مدل هفته گذشته بین ۱۰تا ۲۳درصد زیر قیمت بازار معامله شد. مدل‌های سبز کله‌غازی که متقاضیان کمتری نسبت به میزان عرضه داشتند با همان قیمت پایه یعنی ۲۸۵ میلیون تومان معامله شدند، اما نهایتا با احتساب هزینه‌های عوارض، مالیات و خواب پول، قیمت تمام‌شده این محصول به ۵۰۳ میلیون تومان رسید تا ۲۳ درصد کمتر از قیمت بازار در بورس معامله شوند. مدل‌های مشکی ۲۰۷ اتوماتیک سقف‌شیشه‌ای بیشتر از آمار عرضه، متقاضی داشتند و میانگین قیمت تمام‌شده برای خریداران آن به ۵۸۹ میلیون تومان رسید. رقمی که ۶۶میلیون تومان یعنی تقریبا ۱۰ درصد کمتر از ارقام اعلام‌شده در بازار است.

مزایای عرضه خودرو در بورس

بدون شک برنده اصلی عرضه خودرو در بورس را می‌توان خودروسازان عنوان کرد. خودروسازان همواره زیان انباشت خود را را ناشی از قیمت‌گذاری دستوری عنوان می‌کنند و به نوعی انگشت اتهام را به سمت شورای رقابت نشانه می‌گیرد. بنا‌به آمار‌های اعلام‌شده، میزان بدهی انباشت‌شده خودروسازان از ۱۰۰هزار میلیارد تومان نیز عبور کرد و به گفته مدیران خودروساز، فروش محصولات پرتقاضایی مانند پژو، سمند و دنا با زیان بین ۵۰ تا ۷۰ میلیون تومان همراه است. فروش خودرو با قیمت پایین‌تر از بازار می‌تواند روند صعودی بدهی خودروسازان را متوقف کند و با حذف قرعه‌کشی، رانت فروش خودرو به برندگان را به حساب خودروسازان واریز کند. در همین‌خصوص علی جدی، نایب‌رئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس در ارزیابی از تجربه عرضه خودرو در بورس کالا گفت: اولین بار کمیسیون صنایع و معادن مجلس موضوع عرضه خودرو در بورس کالا را در قالب طرحی مطرح کرد که هنوز این طرح به سرانجام نرسیده است. در این طرح روندی برای عرضه خودرو در بورس کالا پیش‌بینی شده بود نه این‌که صرفا هدف کشف قیمت یا به نوعی آزادسازی قیمت باشد؛ در این طرح پیشنهاد شد که بعد از عرضه خودرو در بورس کالا، مابه‌التفاوت قیمت کارخانه با نرخ عرضه در بورس در یک صندوق جمع شود، بخشی از این پول به کارخانه‌دار و تولید‌کننده داده‌شده و بخشی برای صنعت خودرو هزینه شود، به‌این شکل که این پول برای حمل‌و‌نقل عمومی، نوسازی حمل و نقل عمومی و در نهایت تامین منافع مردم پرداخت شود. در حالی که با مدل فعلی، مصرف‌کننده پول را می‌دهد و خودروساز از آن بهره می‌برد.

فشار به جیب مردم

فروش خودرو با قیمت نزدیک به بازار، خبر خوشایندی برای خودروسازان است، اما برای مصرف‌کنندگان شرایط چندان مناسب نیست، بسیاری از خریداران هنوز امیدوار هستند که وعده وزیر صمت برای کاهش قیمت خودرو اجرا شود، اما روند بازار و تصمیمات اخیر حکایت از افزایش قیمت خودرو دارد. این روند افزایشی قیمت خودرو باعث شده خودرو‌های اسقاطی و از رده خارج نیز هنوز خرید و فروش شوند و تهیه خودروی نو برای بسیاری از مردم به آرزویی دست‌نیافتنی تبدیل شود. علی جدی، نایب‌رئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس در ادامه صحبت‌های خود درخصوص عرضه خودرو در بورس می‌گوید: «با این روش، قیمت خودرو شفاف شده، اما خروجی آن برای مصرف‌کننده خوب نیست؛ در این مدل پول واسط‌گری و آن چه به جیب دلال می‌رفت، نصیب خودروساز شده و درنهایت تفاوتی برای مردم و مصرف‌کننده ندارد».

برای قضاوت زود است

امیرحسن کاکایی، کارشناس حوزه خودرو در گفتگو با جام‌جم با اشاره به عرضه خودرو در بورس می‌گوید: «قضاوت درخصوص موفقیت یا شکست طرح عرضه خودرو در بورس نیازمند گذر زمان و بررسی نتایج آن در بازه حداقل دو ساله است، قیمت خودرو هنوز از تورم عقب است و تا پایان سال روند افزایشی خواهد داشت و این افزایش هیچ ارتباطی به عرضه خودرو در بورس ندارد».

وی ادامه می‌دهد: «فروش خودرو در بورس با قیمت نزدیک به بازار می‌تواند زمینه را برای افزایش تیراژ تولید و کاهش زیان خودروسازان فراهم کند، تجربه فروش خودرو به قیمت نزدیک به بازار وجود دارد. در زمان اجرای این طرح شاهد کاهش قیمت خودرو نیز بودیم».

به گفته وی؛ نمی‌توان در زمانی که اقتصاد با تورم ۴۰درصد مواجه است از سایر بخش‌های تولیدی توقع داشت که بدون توجه به این نرخ تورم، نسبت به تولید محصولات خود اقدام کنند. این سرکوب قیمتی در نهایت باعث می‌شود که خودروسازان توانایی افزایش تیراژ محصولات خود را از دست بدهند. در پایان باید اذعان کرد که افزایش قیمت خودرو در بورس در کنار نرسیدن خودروسازان به حد نصاب تولید یک میلیون دستگاه در سال باعث بالارفتن قیمت خودرو در بازار و به تبع آن بالارفتن قیمت خودرو در بورس کالا می‌شود که این موضوع بر قدرت خرید مردم اثر منفی خواهد داشت.

روزنامه جام جم