افق بورس مبهم است

روند کاهشی معاملات بورس

در این باره کیوان شیخی، رئیس اداره آمار و اطلاعات شرکت بورس به جام‌جم گفت: مساله اول اقتصاد هر کشور در حال توسعه و توسعه یافته تمرکز بر هدایت جریان نقدینگی از بازارهای غیر مولد به بازارهای مولد است که باعث ایجاد اشتغال و افزایش تولید سرانه داخلی و امید به زندگی خواهد شد.

وی افزود: این مسأله در کشورهای مختلف با توجه به ساختار سیاسی و اقتصادی حاکم بر جامعه و با محوریت بازار سرمایه در حال انجام است. در سال‌های اخیر با توجه به فرامین رهبر معظم انقلاب مبنی بر واگذاری شرکت‌های اصل 44 به بخش خصوصی‌، بازار سرمایه نیز از حالت منفعل خارج و مانند دیگر کشورها مکانی برای ویترین اقتصادی کشور و محلی مناسب برای تامین مالی بنگاه‌ها قرار گرفت و کانون توجه سرمایه‌گذاران خرد و کلان شد. این تغییر جایگاه باعث شد حساسیت‌های زیادی در مقاطع مختلف زمانی نسبت به روند بازار سرمایه شکل گیرد و کاهش اوقات سیاستمداران رده بالای کشور را درگیر نوسانات منفی و مثبت خود کند و با افزایش جامعه سهامداری و بزرگ شدن بازار سرمایه طبیعتا حساسیت‌ها نسبت به روند آتی آن بیشتر خواهد شد.

شیخی تصریح کرد: اما این روزها با توجه به شرایط حاکم بر اقتصاد که میراث یکسری سیاست‌های نه چندان درست اقتصادی ادوار گذشته است و اثرات آن در یک‌سال گذشته در حال خنثی‌سازی است، بازار سرمایه با روند کاهشی در حجم و ارزش معاملات و ارزش بازار مواجه است و این رویداد تا حدودی می‌تواند ناشی از عدم تحقق سودهای برآوردی توسط شرکت‌های تاثیر گذار بر ارزش بازار سرمایه باشد که نتوانسته‌اند عملکرد خوبی در این عرصه به سهامداران خود ارائه کنند. با توجه به اتفاقات مثبتی که در حوزه سیاست خارجی و رفع تحریم‌های ظالمانه غرب اتفاق افتاده است باید شاهد روند رو به رشد در سودآوری شرکت‌های بورسی در دوران پسا‌تحریم باشیم که در بلند مدت می‌‎تواند بازار سرمایه را به دوران بلوغ خود برساند.

رئیس اداره آمار و اطلاعات شرکت بورس اظهار کرد: در دوران پسا‌تحریم ما شاهد رشد در روابط تجاری دو سویه با دیگر کشورها خواهیم بود و در این دوران صنایع نوظهوری پا به عرصه خواهند گذاشت که این صنایع در بسیاری از کشورها چرخ سایر صنایع را به حرکت درآورده است.

افق مبهم بازار سرمایه

همچنین علی صحرایی، معاون بازار شرکت بورس به جام‌جم گفت: در حال حاضر تلقی بازار این است که برجام به‌زودی اجرایی می‌شود و تغییراتی که قرار بود مذاکرات روی بورس بگذارد، اکنون در بورس حاکم شده است. به عبارت دیگر انتظارات ناشی از برجام که قرار بود در بازار سرمایه اتفاق بیفتد، بخش عمده‌ای از آن محقق شده و بخش اندک آن هم مربوط می‌شود به افرادی که قدرت ریسک‌پذیری پایینی دارند و همه از یک مدل ریسک‌پذیری تبعیت نمی‌کنند.

وی افزود: بازار سرمایه جذابیت‌های خاص خود را دارد. اکنون گروهی از سرمایه‌گذاران انگلیسی به بازار سرمایه آمده‌اند و برای سرمایه‌گذاری اعلام آمادگی کرده‌اند. بازار سرمایه ایران از بیرون رصد می‌شود و به محض این که محدودیت‌های انتقال پول برطرف شود، بخشی از آن منابع، یا به صورت مستقیم یا غیرمستقیم در بورس سرمایه‌گذاری خواهد شد.

معاون بازار شرکت بورس اضافه کرد: قیمت‌ها هم دربورس به اندازه کافی اصلاح شده است و ورود نقدینگی خارجی به بازار سرمایه باعث جهش در این بازار می‌شود. برخی سرمایه‌گذاران با استفاده از اطلاعات بورس ایران دریافتند سال آینده رشد نقدینگی میلیاردی را در بازار سرمایه ایران شاهد خواهیم بود اما هنوز معلوم نیست چنین نقدینگی وارد بورس بشود یا خیر و زمان آن کی خواهد بود؟ به عبارت بهتر با وجود تمام پیش‌بینی‌ها افق بورس مبهم است.

بورس در رکود است

در همین حال حامد فلاح، کارشناس بورس به جام‌جم گفت: بحث بازار سرمایه متاثر از عوامل کلان اقتصادی است. اکنون بیشتر صنایع و شرکت‌ها دچار رکود شده‌اند و به تبع آن بورس هم در رکود فرو رفته است.

وی افزود: اقتصاد کشور در چند سال اخیر دچار رکود تورمی بوده که با روی کار آمدن دولت یازدهم، تورم کاهش پیدا کرد و رکود بیشتر خود را نشان داد.

فلاح تصریح کرد: رکود اگر در میان‌مدت و بلند‌مدت با افزایش تولید ناخالص داخلی و افزایش درآمد ملی مهار نشود منجر به بحران می‌شود. وی با اشاره به تصویب برجام و تاثیر آن بر بازار سرمایه گفت: با توجه به سیاست‌های انقباضی دولت، اگر در بازارهای مالی ریسک و بازده را در نظر بگیریم پس از تصویب برجام اتفاقی که شاهد هستیم ریسک سیستماتیک بورس کاهش پیدا خواهد کرد.

این کارشناس اقتصادی اضافه کرد: اما برای این که ریسک سرمایه‌گذاری کاهش پیدا کند باید چند عامل را در نظر بگیریم که یکی از آنها همگام‌سازی نرخ سود بانکی با میزان تورم است. اکنون نرخ سود بانکی به طور غیر رسمی 7 تا 10 درصد بالاتر از نرخ تورم است و به‌طور رسمی و طبق اعلام بانک مرکزی 5 درصد بالاتر از نرخ تورم است و همین موضوع باعث شده بانک‌ها وارد یک رقابت منفی شوند. همین موضوعات باعث شده با نقطه ایده‌آل بورس فاصله بگیریم.

فلاح اظهار کرد: همچنین بحث ما بیشتر سر این است که شرکت‌ها چگونه خودشان را از رکود خارج کنند و برای این کار باید بعد از رفع تحریم‌ها شاهد رشد فاینانس (تامین مالی) خارجی باشیم و تحریم‌های بانکی لغو شود. اگر پول خارجی وارد چرخه اقتصاد ایران شود بسیار بهتر از چاپ اسکناس خواهد بود به این دلیل که تورمی را در کشور به دنبال ندارد، در حالی که چاپ اسکناس به تورم دامن می‌زند. همچنین هزینه‌های مبادله‌ای کاهش پیدا کرده و همه این عوامل به رونق بورس کمک می‌کند.

وی گفت: اگر این اتفاقات رخ بدهد سال آینده شاهد رشد 3 تا 5 درصدی اقتصادی خواهیم بود و بورس مکانی امن برای سرمایه‌گذاری خواهد شد. با این حال نه امکان پیش‌بینی درباره تحقق رشد اقتصاد کشور وجود دارد و نه می‌توان آینده مشخصی را برای بورس پیش‌بینی کرد. لذا فعلا باید درانتظار رفع ابهام‌ها باقی ماند.

محمد‌حسین علی‌اکبری

اقتصاد