پشت دیوار بیکاری

کافی است نگاهی به سیر تحول جمعیت در چهار دهه اخیر بیندازیم: رشد فزاینده جمعیت ایران که تا قبل از انقلاب حالت سکون داشت، در دهه 60 با توجه به نیاز کشور به نیروی کار و ضرورت پشتوانه‌سازی برای آینده به یکباره سیر صعودی پیدا کرد تا جایی که اکنون جمعیت جوان کشور حدود 20میلیون نفر تخمین زده می‌شود.

ناگفته پیداست که ساماندهی چنین جمعیتی نیازمند ساز و کار علمی و برنامه‌ریزی بلندمدت است.

جدیدترین آمارها می‌گوید نرخ بیکاری جوانان بین پانزده تا بیست‌وچهار ساله به 27 درصد رسیده و نرخ بیکاری جوانان پانزده تا بیست‌ونه ساله کشور نیز ۲۶ درصد است.

از طرف دیگر 11میلیون جوان آماده ازدواج داریم که نیازمند ورود به بازار کار هستند، ولی اغلب پشت دیوار استخدام گیر افتاده‌اند زیرا بیشتر مهارت کافی ندارند یا این‌که ظرفیت‌های جامعه پاسخگوی نیازهای آنها نیست. مهم‌تر این‌که تا چند سال آینده با چهار میلیون و 500 هزار تحصیلکرده بیکار نیز مواجه می‌شویم.

هرچند جسته گریخته اخباری درخصوص تربیت نیروی کار متخصص در جامعه شنیده می‌شود و مراکز فنی و حرفه‌ای از آن جمله مراکزی است که با رویکرد آمادگی بیکاران برای ورود به بازار کار طراحی شده‌اند، اما همه چیز به مهارت ختم نمی‌شود، بسیاری از فارغ‌التحصیلان دانشگاهی ما خواسته یا ناخواسته گام در راهی نهاده‌اند که با تفکرات قبلی آنها همخوانی ندارد.

تبلیغات فرهنگی در کنار جذابیت‌های اجتماعی و از همه مهم‌تر چشم و هم چشمی باعث ایجاد قطاری از فارغ‌التحصیلان شد که به امید فردایی بهتر مسیر دانشگاه را انتخاب کرده‌اند و حالا به ایستگاهی رسیده‌اند که پیاده شدن از آن با مخاطرات فراوانی همراه است.

براستی دانشگاه‌های ما تا چه اندازه شرایط لازم برای ورود به بازار کار را فراهم کرده‌اند؟ آیا مسئولان برای رفع این مشکلات چاره‌ای اندیشیده‌اند؟! یادمان باشد اشتغال مختص یک وزارتخانه نیست و گستره وسیعی را در برمی‌گیرد، بنابراین از یک سو نیازمند حمایت‌کننده‌های مناسب و امنیت سرمایه‌گذاری و از سوی دیگر برنامه‌ریزی و تدبیر است.

خوشبختانه دولت یازدهم با توجه به سند چشم‌انداز 20 ساله و قانون برنامه پنجم توسعه، در پی تقویت ساختار بنیادهای اجرایی بخش خصوصی برای مسئولیت‌پذیری بیشتر در عرصه کار و اشتغال است، ولی قبل از همه باید به افزایش مشارکت اجتماعی و کارایی نیروهای مولد جامعه توجه داشته باشد. برای این منظور تجهیز دانشگاه‌ها به‌مراکز تخصصی علمی و مهارتی و همچنین ایجاد مراکز کاریابی و نظارت بر عملکرد آنها با هدف آموزش نیروی کار ضروری است.

رضا گلین‌شریف‌دینی - جام‌جم