طناب پوسیده دلالان ارز

این در حالی است که اوایل اسفند ماه سال گذشته مرکز مبادله ارز و طلای ایران تاسیس شد و اولین اقدامی که در زمینه کنترل بازار ارز انجام شد سیاست تثبیت نرخ بود. در واقع اولین اقدام محمدرضا فرزین، رئیس‌کل بانک مرکزی تعیین دلار ۲۸هزار و ۵۰۰ تومان برای کالاهای اساسی بود. حالا چند روزی است در بازار غیررسمی نوسانات قیمتی زیادی را شاهد هستیم که به‌دلایل آن و آینده این بازار پرداخته‌ایم. 

نرخ ارز از ابتدای امسال تاکنون نوسان حداکثر ۱۰‌درصدی داشت و در ۱۰‌ماه بین پایه ۴۸‌هزار تومان تا ۵۳‌هزار تومان در نوسان بود. در این میان اتفاقات بین‌المللی و منطقه‌ای باعث نوسانات در بازار ارز ایران می‌شد اما پس از مدتی دوباره به نرخ قبلی برمی‌گشت. از ابتدای امسال اتفاقاتی مانند جنگ رژیم‌صهیونیستی با مردم غزه و همچنین اتفاقاتی مانند حادثه تروریستی کرمان باعث نوسان در بازار ارز شد. دلالان ارز در ۱۰ماه گذشته کارشان کساد شده بود و به‌دنبال یک جرقه برای برهم زدن بازار بودند. ثبات نرخ ارز با این‌که برای عموم مردم مناسب بود اما بازار دلالان ارز را از رونق انداخت. با اتفاقاتی که پیشتر گفته شد دلالان فرصت را مغتنم شمردند و از آن برای بر هم زدن بازار استفاده کردند. کارشناسان اقتصادی بر این باورند این رشد قیمت نیز مانند التهابات قبلی متوقف می‌شود و نرخ‌ها به همان پایه ۵۰ تا ۵۲هزار تومان برمی‌گردد. 
     
هشدار به خریداران ارز
محمدرضا فرزین، رئیس‌کل بانک مرکزی نیز هفته قبل خطاب به خریداران این روزهای ارز با بیان این‌که «هیچ گونه مشکلی برای تأمین ارز وجود ندارد و چشم‌انداز وضعیت ارزی کشور برای پایان سال و سال آینده بسیار مثبت است»، گفت: نوسانات روزهای اخیر که بیشتر ناشی از تحولات منطقه‌ای است گذرا و موقتی است. به‌باور معامله‌گران بازار ارز، سقف دلار و سکه جایی است که بانک مرکزی وارد بازار شود. بازارساز این قدرت را دارد که با تزریق درهم، عرضه شمش و سکه‌های بدون تاریخ جلوی نوسانات بازار را بگیرد، برهمین اساس هم مردم عادی باید مراقب باشند فریب نوسان اخیر را نخورند، چراکه تجربه ماه‌های قبل نشان داده است هر زمان بازار نوسانی شده، بازارساز موفق به برقراری مجدد ثبات در این بخش شده‌است. همان‌طور که بارها گفته شده، ‌تحولات سیاسی و امنیتی ممکن است موجب شوک‌های سیاسی در کشورها شود که این شوک‌ها معمولا آثاری کوتاه‌مدت و موقتی بر اقتصاد و بازارهای مالی یک کشور می‌گذارد، ولی با آرام شدن فضای سیاسی، نرخ ارز به قیمت قبلی خود برمی‌گردد.
     
ثبات نرخ ارز در شرایط تورمی
نرخ ارز در حالی طی ۱۰ماهه گذشته ثابت بوده که براساس آخرین گزارش مرکز آمار ایران تا پایان دی ماه ۴۳.۶درصد تورم در کشور اتفاق افتاده است. نکته قابل توجه اینجاست که بانک مرکزی از طریق ارزپاشی نرخ را ثابت نگه نداشته و توانسته با کوچک کردن بازار غیررسمی تاثیر آن در اقتصاد را کاهش دهد. در واقع یکی از سیاست‌های بانک مرکزی برای تاسیس مرکز مبادله ارز و طلای ایران این بود که بازار غیررسمی از بین برود و توانست آنها را پوشش دهد. قبلا افراد زیادی برای تقاضای ارزی خود مجبور می‌شدند به بازار غیررسمی وارد شوند اما با راه‌اندازی این مرکز، اغلب تقاضاها در فضای رسمی پوشش داده شد. 

بازگشت به نرخ‌های قبلی
زمانی که قیمت یک کالا در مدار صعود قرار می‌گیرد افراد زیادی وارد آن بازار می‌شوند تا به اصطلاح خودمانی سود کنند و از بازار عقب نمانند. نکته قابل توجه اینجاست که اگر فردی وارد بازاری مانند بازار ارز شود هرچقدر هم نوسان قیمت اتفاق بیفتد سودی نصیب او نمی‌شود، بلکه فقط ارزش پول خود را حفظ کرده است. حالا در شرایط فعلی کارشناسان اقتصادی بر این باورند این نوسان مانند تغییرات گذشته نیست و عمر کوتاهی دارد. پیش از این نیز دلار تجربه افزایش قیمت تا کانال ۵۵‌هزار تومان را داشت اما خیلی زود قیمت به نرخ تثبیت شده ۵۰هزار تومان برگشت. به عقیده صاحب‌نظران، آنچه در روزهای اخیر باعث افزایش نرخ ارز شده، التهاب سیاسی در منطقه و هراس از شعله‌ورتر شدن آتش جنگ است. این درحالی است که شواهد اقتصادی نشان می‌دهد دلیلی برای رشد قیمت نیست. آمارهای رسمی حاکی است که دولت، منابع ارزی قابل‌قبولی داشته و هیچ کمبودی در تامین نیاز ارزی واردکنندگان و تجار ندارد. از سوی دیگر افزایش قیمت نفت در پی تحولات منطقه، شانس کشورمان برای دسترسی به دلارهای بیشتر را افزایش داده است. هرچند مداخله نظامی آمریکا و انگلیس در دریای سرخ و احتمال جنگ اسرائیل و حزب‌ا... لبنان شوک قیمتی را باعث شده اما احتمالا با فروکش کردن تب جنگ، اوضاع بازار ارز به‌تدریج آرام خواهد شد.