شعارهای لوکس مالیاتی

اعداد و ارقام وصول این مالیات در سال‌های گذشته نشان می‌دهد درآمد دولت در این بخش چشمگیر نیست و اخیرا مجلس نیز سقف دریافت آن را افزایش داده است. درباره مصوبه جدید کمیسیون تلفیق بودجه ۱۴۰۳ و دلایل محقق نشدن آن گزارشی تهیه کردیم که جزئیات آن را در ادامه می‌خوانید. 

هربارکه سخن از درآمد پایدار به میان می‌آید کارشناسان مالیات یکی از راه‌های کسب آن را عنوان می‌کنند، هرچه این درآمد بهتر و در دسترس‌تر باشد درآمدهای نفتی نیز جلوه واقعی در بودجه خواهد داشت. همچنین این موضوع می‌تواند تسهیل‌کننده روند بودجه‌ریزی و در پی آن کاهش کسری بودجه باشد. دولت سیزدهم به‌عنوان اولین دولتی تلقی می‌شود که به مسأله مالیات‌ها توجه داشته و این موضوع در لایحه بودجه سال آینده نیز به وضوح قابل  مشاهده است. 
   
مالیات از ثروتمندان
اخذ مالیات همواره بخش مهمی از سیستم‌های مالی کشورها را تشکیل می‌دهد. هر کشوری نیز قوانین و مقررات خاص خود را در این زمینه دارد. یکی از طرح‌های مالیاتی که چند سال قبل در کشورمان به اجرا گذاشته شد، مالیات بر خانه‌های لوکس و خودروهای گران‌قیمت بود که برای اولین بار در لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ مطرح و سپس در لایحه سال ۱۴۰۱ نیز تکرار شد. بر همین اساس این لایحه پس از طی مراحل قانونی در مجلس تصویب و در شورای نگهبان نیز تایید شد. پس از این اتفاق، این طرح به دولت ابلاغ شد اما آن‌طور که انتظار می‌رفت به مرحله اجرا نرسید!
   
فشارهای سازمان امور مالیاتی بی‌فایده بود
بررسی آمار نشان می‌دهد به‌‌رغم اجرایی‌شدن طرح مالیات بر خانه‌ها و خودروهای لوکس ازسال۱۴۰۰ اما تاکنون با وجود پافشاری سازمان امور مالیاتی کشور، فقط مبلغ ۹۳۶‌میلیارد تومان یعنی کمتراز۱۰۰۰میلیارد تومان، مالیات در این زمینه دریافت شده‌است.
   
جزئیات یک طرح فرابخشی
شواهد حاکی از آن است که اجرای این طرح مالیاتی دچار عقب‌ماندگی شده است. این طرح، طرحی فرابخشی است و نیازمند نقش‌آفرینی مؤثر تمام نهادهای مربوط اعم از سازمان ثبت احوال، سازمان ثبت اسناد، وزارت صمت، وزارت اقتصاد، وزارت راه‌و‌شهرسازی، شهرداری‌ها و... است. درواقع یکی از عواملی که موجب عقب‌ماندگی این طرح شد، عدم توجه نهادهای مختلف بوده است؛ اطلاعاتی که باید از سوی این نهادها مبنی‌بر دارایی افراد شناسایی و در اختیار سازمان امور مالیاتی کشور قرار می‌گرفت، اتفاق نیفتاد.سازمان امور مالیاتی در این زمینه نقش مجری را ایفا می‌کند. در صورتی که اگر این طرح مالیاتی از همان ابتدای تصویب، به‌طور دقیق اجرایی می‌شد با توجه به نگاهی که به اقشار پردرآمد و ثروتمند جامعه دارد، می‌توانست اوضاع را برای افراد کم‌درآمد مطلوب‌تر کند.
   
افزایش ارزش لوکس‌ بودن خودروها
درحالی که در لایحه بودجه پیشنهادی از سوی دولت، مالیات خودروهای لوکس برای خودروهای بالای سه میلیارد تعیین شده بود اما حالا مجلس شورای اسلامی، حداقل قیمت خودروهای لوکس را به ۳.۵میلیارد تومان افزایش داد. طبق بند (س) تبصره ۶ لایحه بودجه پیشنهادی دولت که به موضوع عوارض و مالیات بخش‌های مختلف برمی‌گردد، مطرح شده بود که انواع خودروی سواری و وانت دو کابین(اتاق)دارای شماره انتظامی شخصی دراختیار مالکان، اعم ازاشخاص حقیقی وحقوقی غیردولتی که قیمت روز خودروی آنها بیش از ۳۰میلیارد ریال(سه میلیارد تومان) است، نسبت به مازاد بر این مبلغ، مشمول مالیات سالانه خودرو به نرخ یک درصد شوند. باوجود این امامجلس شورای اسلامی تصویب کردتا در سال ۱۴۰۳ خودروهایی که قیمت روز آنان بیش از سه میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان باشد، مشمول مالیات خواهند شد. آنچه تا کنون درصدد کسب مالیات خانه و خودروهای لوکس عنوان شده فقط در حد شعار باقی مانده و عدد کسب شده تا امروز یک رقم ناچیز است.

خانه‌های ۳۵ میلیاردی
همچنین خانه‌های لوکس که در لایحه اولیه بودجه، ۲۵‌میلیارد تعیین شده بودند، پس از اصلاحیه لایحه بودجه به ۳۵‌میلیارد تومان تغییر کرده و اکنون نیز از سوی مجلس، مقرر شد خانه‌های بالای ۳۵‌میلیارد تومان مشمول مالیات شود. در تبصره ۶ لایحه بودجه سال آینده و بخش عوارض و مالیات و بخش «ش» آمده که زمین‌های فاقد اعیانی دارای کاربری مسکونی، اداری و تجاری، باغ‌ ویلاهای مجاز (با احتساب عرصه و اعیان) و واحدهای مسکونی که ارزش آنها بیش از ۲۵ میلیارد تومان باشد، مازاد بر این مبلغ مشمول مالیات به میزان دو در ۱۰۰۰می‌شوند. با این وجود اما در اصلاحیه‌ای که ۲۷ آذرماه منتشر شد، دولت خانه‌هایی با ارزش بیش از ۳۵۰ میلیارد ریال (۳۵ میلیارد تومان) را به‌عنوان خانه‌های لوکس در نظر گرفت. با توجه به این افزایش قیمت‌ها، به نظر می‌رسد درآمدهای مالیاتی دولت از بخش مالیات بر خانه‌ها و خودروهای لوکس کاهش خواهد یافت.