تفاوت بین فولاد ابزاری و استیل چیست؟

مقایسه بین فولاد ابزاری و استنلس استیل

وقتی کلمه "فولاد" شنیده می‌شود، برای بسیاری تعجب‌آور نیست که تصور کنند تنها یک نوع فولاد وجود دارد. در صورتی که فولاد انواع مختلفی دارد به عنوان مثال فولاد ضد زنگ (استنلس استیل) و فولاد ابزاری، این فولادها از 3 نظر با یکدیگر تفاوت دارند:

ترکیبات

ترکیبات یا مواد سازنده فولاد، عامل اصلی تعیین‌کننده نوع فولادی است که ساخته می‌شود. فولاد در کوره‌ها یا فورج‌های بزرگ ساخته می‌شود و ترکیبات آن در سطح شیمیایی و حتی عنصری با یکدیگر متفاوت است.

استیل از دو ماده اصلی تشکیل شده است که انواع فولاد نیز از آنها ساخته می‌شوند: آهن و کربن. به این فولاد، حداقل 5/10 درصد کروم اضافه می‌شود. کروم فلزی سخت و شکننده است که در برابر خوردگی مقاومت بالایی دارد. کروم اصلی‌ترین و برجسته‌ترین عنصر آلیاژی است که فولاد ضد زنگ را می‌سازد (وجود کروم در فولاد، معمولاً با درخشندگی بالای فولاد ضدزنگ مشخص می‌شود).

از سوی دیگر، فولاد ابزاری به سادگی با افزودن یک فلز یا عنصر خاص مانند کروم (در فولاد ضد زنگ) شناخته نمی‌شود. بسته به نوع ابزاری که قرار است با این فولاد ساخته شود، عناصری مانند تنگستن، وانادیوم، مولیبدن و حتی کروم اما به میزان کمتر به آن اضافه می‌شود. این عناصر آلیاژی، کاربیدهایی را تشکیل می‌دهند که سختی و مقاومت بهتری در برابر ساییدگی و خوردگی ایجاد می‌کنند. در مقابل فولاد زنگ نزن، فولاد ابزاری دارای کربن بالاتری است.

خواص

فولاد ابزاری به دلیل ترکیب شیمیایی و وجود کاربیدها، ماشین‌کاری بالایی دارد و بسیار بادوام است. در برابر ساییدگی و خوردگی بسیار مقاوم بوده و در مقایسه با استنلس استیل، شکل اولیه خود را برای مدت طولانی‌تری حفظ می‌کند. به همین دلیل است که ابزارهای برش سنگین معمولاً از فولاد ابزاری ساخته می‌شوند، زیرا فولاد ابزاری معمولاً سخت‌تر بوده و از استحکام کششی بیشتری برخوردار است. با این حال، به دلیل عناصر به کار رفته در آن قیمت بالاتری نیز دارد. فولاد ابزاری برخلاف فولاد ضد زنگ، مستعد خوردگی می‌باشد.

فولاد ضد زنگ به دلیل وجود عنصر کروم در ترکیباتش، سطحی صاف، صیقلی و درخشان دارد. این نوع فولاد در برابر زنگ زدگی مقاوم بوده و به طور کلی بهداشتی‌تر از فولاد ابزاری می‌باشد مانند ورق، میلگرد و لوله استیل 316 که در صنایع غذایی کاربرد گسترده‌ای دارد.

کاربردها

فولاد ضد زنگ کاربردهای نامحدودی در صنایع مختلف دارد. در صنعت ساختمان‌سازی، فولاد ضد زنگ مانند ورق استیل 310  اغلب در معماری مدرن استفاده می‌شود، زیرا ظاهر زیبایی‌شناختی آن به‌خوبی با شیشه همخوانی دارد. همچنین به دلیل مقاومت در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی ناشی از باران، اغلب برای نصب در فضای باز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

علاوه بر این، تمیز کردن و نگهداری از فولاد ضد زنگ حتی با استفاده از محصولات تمیزکننده خانگی نیز میسر است. با توجه به اینکه فولاد ضد زنگ، زنگ نمی‌زند، فرسوده و خورده نشده و به راحتی ضدعفونی می‌شود، اغلب در صنعت پزشکی و غذایی نیز کاربرد دارد. ابزارهای پزشکی مانند سرنگ‌های مورد استفاده در تزریق‌های زیرجلدی، چاقوهای جراحی، اسپکولوم‌ها و حتی اره‌های استخوان‌ بُر از فولاد ضد زنگ ساخته می‌شوند. ظروف آشپزی و وسایل آشپزخانه نیز از لوله، ورق و میلگرد استیل تولید می‌شوند.

اما کاربرد فولاد ابزاری معمولاً در کارگاه‌ها و دستگاه‌های صنعتی مانند اره، چکش، مته و موارد مشابه است. از آنجایی که در ساخت ابزارها، اولویت بر عملکرد، دوام و طول عمر ابزارها است تا زیبایی و بهداشت، به همین دلیل فولاد ابزاری برای ساخت آنها مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ابزارها به گونه‌ای ساخته می‌شوند که که تا حد ممکن استحکام داشته باشند و در برابر ساییدگی و خوردگی مقاوم باشند تا نیازی به تعمیر، جایگزینی و تعویض پیدا نکنند. ناگفته نماند که تعمیر و نگهداری مانع تولید، کارایی مداوم و عملکرد مناسب می‌شود.

جمع‌بندی

در این مقاله، تفاوت بین فولاد ابزاری و فولاد ضد زنگ از نظر ترکیبات سازنده، خواص و کاربردها شرح داده شد.

فولاد ابزاری و فولاد زنگ نزن تنها فولادهای موجود در بازار نمی‌باشند. فولاد کم کربن نیز یکی دیگر از انواع فولاد است که اغلب برای کاربردهای صنعتی مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما چه به دنبال خرید فولاد ابزاری، فولاد ضد زنگ یا فولاد کربنی باشید، بهتر است از برندهای شناخته شده و خوشنام این صنعت استفاده کنید تا بابت کیفیت محصول، اطمینان خاطر داشته باشید.