ارومیه، نقطه جوش والیبال آسیا

کل مسابقات شاید در رقابت بین تیم‌های ایران و ژاپن خلاصه شود، در این میان شاید کره‌جنوبی و چین هم به جذابیت‌ها اضافه کنند. اما به هر حال اول و آخر همین است، همه چیز را می‌توان در رقابت‌های والیبال قهرمانی مردان آسیا در ارومیه پیش‌بینی کرد. درهای ارومیه از روز گذشته به صورت رسمی به والیبال آسیا باز شد و تیم‌ملی والیبال مردان امروز در نخستین مسابقه خود به مصاف هنگ‌کنگ می‌رود. این بیست و دومین دوره رقابت‌های والیبال قهرمانی مردان آسیا به شمار می‌رود. رقابت تیم‌های والیبال آسیا در سطح قاره از سال ۱۹۷۵ آغاز شد و تا امروز ادامه دارد. تیم‌ملی مردان ایران در این رقابت‌ها فرصت‌های درخشانی در پیش دارد. این تیم با پشتوانه بهره‌مندی از امتیاز میزبانی می‌تواند هم به یک قهرمانی دیگر فکر کند و هم به جایگاه دوم پرافتخارترین تیم‌های حاضر در این رقابت‌ها برسد. 

 داستان جداگانه قهرمانی در آسیا

والیبال ایران امسال حال خوبی نداشت. شاگردان بهروز عطایی در تیم‌ملی والیبال ایران در لیگ ملت‌های ۲۰۲۳ نتایج ضعیفی گرفتند و بر خلاف همیشه شور و هیجان والیبالی را در جامعه به وجود نیاوردند. همه چیز پرانتقاد بود، از کوچینگ بهروز عطایی گرفته تا تغییر نسل و عملکرد فنی تیم‌ملی. اما اینجا قهرمانی آسیاست، زمین تا آسمان با رقابت‌های لیگ ملت‌ها فرق دارد. همه چیز ساده‌تر است و قابل پیش‌بینی‎تر. با این حال والیبال در لیگ ملت‌ها یک ترس بزرگ را در دل اهالی این رشته انداخت. تیم به قدری با اعتماد به نفس پایین بازی می‌کرد که بعد از پایان لیگ ملت‌ها برخی از کارشناسان می‌گفتند نکند در قهرمانی آسیا هم نتیجه نگیرند. 

هنگ‌کنگ، حریف نه چندان جدی

کمی از بیم و امیدها و روزهای تیره و تار والیبال فاصله بگیریم و به قهرمانی آسیا بپردازیم. تیم‌ملی والیبال ایران امروز باید به مصاف هنگ‌کنگ برود. تیمی که در سطح یک والیبال قاره کهن به میدان می‌رود اما هنوز فاصله زیادی با قدرت‌های اول مثل ایران، چین، ژاپن و کره‌جنوبی دارد. با این حال خیلی خوب است که قهرمانی آسیا با یک محک نیمه جدی برای شاگردان بهروز عطایی آغاز می‌شود. تیم‌ملی هنگ‌کنگ هر چند حضوری پررنگ در سطح والیبال قاره دارد اما هرگز مقام چشمگیر و حتی در حد خوبی در رقابت‌های قهرمانی آسیا به دست نیاورده است. بهترین عنوان این تیم در قهرمانی آسیا عنوان دهمی در سال ۱۹۸۳ یعنی ۴۰ سال پیش بوده است. این تیم در دوره قبلی رقابت‌ها به میزبانی ژاپن چهاردهم شد. با این اوصاف می‌توان بیشتر از این درباره جنبه‌های فنی دیدار ایران و هنگ کنگ نوشت؟ 

 ترکیب ۲۰۲۱، ترکیب ۲۰۲۳

ایران مدافع عنوان قهرمانی است. در دوره قبل که سال ۲۰۲۱ به‌میزبانی چین برگزار شد تیم ایران در فینال رقابت‌ها ۳ بر صفر ژاپن را شکست داد و قهرمان آسیا شد. ترکیب تیم ایران برای تکرار عنوان قهرمانی نسبت به دوره قبل تغییر کرده است. سید‌محمد موسوی، میلاد عبادی‌پور، محمد ولی‌زاده، پوریا حسین‌خانزاده، میثم صالحی، شهروز همایونفرمنش، مبین نصری، امین اسماعیل‌نژاد، صابر کاظمی، محمدرضا حضرت‌پور، آرمان صالحی، محمدطاهر وادی، جواد کریمی و محمد فلاح ۱۴ بازیکن ایران در این رقابت‌ها هستند. از ترکیب دوره قبلی تیم‌ملی امیرحسین ‌اسفندیار، اسماعیل مسافر، علی رمضانی، علی اصغر مجرد، رضا عابدینی، امیرحسین توخته، مهدی جلوه، بردیا سعادت، محمدرضا حضرت‌پور و ابوالفضل قلی‌پور دیگر در تیم‌ملی حضور ندارند. در این میان صابر کاظمی در دوره قبلی عنوان ارزشمندترین‌ترین بازیکن رقابت‌ها را به دست آورده بود و اینبار هم یکی از نقاط اتکای تیم‌ملی به شمار می‌رود. نکته بسیار مهم این که تیم‌ملی ایران در صورت تکرار عنوان قهرمانی در این رقابت‌ها در جدول کلی تاریخ رقابت‌ها از کره‌جنوبی سبقت می‌گیرد و با پنج عنوان قهرمانی در رتبه دوم قرار می‌گیرد. 

ماندگاری معدنی و اکبری

پیمان اکبری و مرحوم حسین معدنی حضوری متفاوت در رقابت‌های قهرمانی آسیا از خود بر جای گذاشته‌اند. سرمربیان سابق و اسبق تیم‌ملی والیبال ایران به ترتیب ۲۹ و ۱۵ مرتبه در قهرمانی آسیا به میدان رفته‌اند، البته حضور آنها از این لحاظ خاص است که هر دو در چند بازی به عنوان کاپیتان-سرمربی به میدان رفته‌اند. 

والیبال، ریز و درشت در آسیا

برای این‌که اهمیت قهرمانی در رقابت‌های قهرمانی آسیا را بدانیم باید از این موضوع آگاه شویم که اصلا در سطح قاره آسیا چند تورنمنت بین‌المللی والیبال برگزار می‌شود. صد البته مهمترین تورنمنت همین قهرمانی آسیاست و هیچ تورنمنت دیگری به پای آن نمی‌رسد، حتی رقابت‌های والیبال بازی‌های آسیایی. هر چند برخی کارشناسان بازی‌های آسیایی را بالاتر از قهرمانی آسیا قلمداد می‌کنند. به هرحال بعد از این دو تورنمنت رقابت‌های «کاپ آسیا» قرار می‌گیرد و در نهایت به «چلنج کاپ آسیا» می‌رسیم که هر دو از درجه اهمیت کمتری برخوردارند.