خنجر آلودگی نوری ماهواره‌ها در دل آسمان شب

ساعت ۵و۴۰دقیقه بامداد شنبه ۱۹شهریور، ماهواره مخابراتی «بلو واکر۳» متعلق به شرکت «AST‌SpaceMobile» ایالات متحده، سوار بر موشک فالکون۹ به فضا پرتاب شد. وظیفه اصلی ماهواره بلوواکر۳ ایجاد بستری برای ارتباط ماهواره‌ای آسان و دسترسی به اینترنت برای تلفن‌های همراه هوشمند در سراسر جهان است.

کد خبر: ۱۳۸۱۱۹۴

نویسنده جواد فیاض - گروه دانش و سلامت

بلو واکر۳ آرایه‌ای از ۱۲۴گیرنده و آنتن مخابراتی کوچک‌تر است که دامنه ارتباطی وسیعی را در شبکه ۴ G و۵ G مهیا می‌کند. این ماهواره را می‌توان به نوعی یک دکل مخابراتی سیار درنظر گرفت، با این تفاوت که در حال چرخش به دور زمین است.

ماهواره بلو واکر۳ با مساحت تقریبی ۶۴.۴ مترمربع هم‌اندازه یک زمین اسکواش است که در مدار‌های زیرین به دور زمین خواهد چرخید. مجموعه آنتن‌های ارتباطی گسترده و براق، ماهواره بلو واکر۳ را به یکی از درخشان‌ترین اجرام قابل مشاهده در آسمان شب تبدیل می‌کند. به‌طور کلی روشنایی حاصل از هر چشمه نور مصنوعی در شب را به‌عنوان یک منبع آلودگی نوری می‌شناسیم.

این نقطه درخشان و بزرگ در زمینه آسمان شب، به‌عنوان یک منبع آلودگی نوری تلقی می‌شود که سبب تغییر و حتی گاهی تخریب مناظر طبیعی آسمان شب خواهد شد. درخشش و آلودگی نوری حاصل از بلو واکر۳ به‌تازگی به یکی دیگر از نگرانی‌های ستاره‌شناسان تبدیل شده است.

درخشش بلوواکر۳ در آسمان شب به‌قدری زیاد است که فقط ماه روشنایی بیشتری از آن خواهد داشت. به این ترتیب درخشش تمامی سیارات و ستارگان قابل مشاهده در آسمان شب، تحت‌تاثیر درخشش این قمر مصنوعی قرار می‌گیرد. این کاهش قابل‌توجه در درخشش اجرام زمینه آسمان شب، کیفیت رصد‌های شبانه آسمان و عکاسی نجومی را تا حد بسیار زیادی تحت‌تاثیر قرار خواهد داد. در سال‌های اخیر جنبش‌های متعددی از سوی ستاره‌شناسان در‌خصوص آگاهی‌بخشی عمومی نسبت به تاثیرات منفی آلودگی نوری شهری و ماهواره‌ای آغاز شده است.

آلودگی نوری علاوه بر تاثیر منفی روی مناظر طبیعی آسمان شب، حتی سبب ایحاد اختلال در رشد گیاهان و برخی حیوانات می‌شود. حال باید دید در آینده آیا اثرات این قبیل ماهواره‌های ارتباطی مانند آرایه ماهواره‌ای استارلینک و بلو واکر۳، تا چه حد در بهبود ارتباطات اینترنتی تاثیرگذار خواهد بود؟ آیا ارزش تخریب مناظر زیبای آسمان شب را خواهد داشت یا خیر؟! اما به‌هر صورت نظر بیشتر ستاره‌شناسان و علاقه‌مندان به آسمان شب بر‌خلاف این است.

روزنامه جام جم