خودکرده را تدبیر نیست

رئیس‌جمهور سابق آمریکا و نامزد پیشتاز فعلی در رقابت مقدماتی حزب جمهوریخواه در مصاحبه‌ای وعده داد در صورت رسیدن دوباره به ریاست‌جمهوری جلوی روند کنونی دلارزدایی دراقتصاد کشورهای جهان رابگیرد.ترامپ درحالی‌که با شبکه سی‌ان‌بی‌سی مصاحبه می‌کرد گفت: «من به کشورها اجازه نخواهم داد دلار را رها کنند. اگر ما این استاندارد را از دست بدهیم انگار که در یک جنگ انقلابی شکست خورده‌ایم. این همچون ضربه‌ای به کشور ما و همچون شکست‌خوردن در یک جنگ است. ما نمی‌توانیم بگذاریم چنین اتفاقی بیفتد. تعداد خیلی زیادی از کشورها در حال مبارزه برای توقف استفاده از دلار هستند.»
 
روند توقف‌ناپذیر
وعده‌های ترامپ در حالی مطرح شده که اندیشکده آمریکایی «ریسپانسیل استیت کرفت» مستقر در واشنگتن دی‌سی آمریکا اعلام کرده روند دلارزدایی در جهان توقف‌ناپذیر و برتری بی‌چون‌وچرای واشنگتن در جهان در حال محوشدن بوده و این موضوع نتیجه قدرت‌نمایی آمریکا با استفاده از دلار است. اکنون کشور‌های جهان تمایل زیادی به کاهش وابستگی به دلار نشان داده‌اند.  اندیشمندان آمریکایی با توجه به آمار جهانی می‌گویند: سهم ذخایر ارزی مشتمل بر دلار در جهان از ۷۳ درصد در سال ۲۰۱۱ میلادی به ۵۸درصد در سال جاری میلادی کاهش یافته است. این روند از هنگامی که دولت جو بایدن تصمیم گرفت تحریم‌های گسترده‌ای را علیه روسیه اعمال و این کشور را از نظام پولی جهان جدا کند، سرعت یافت.این اندیشکده تأکید کرد، تنها راه برای آمریکا همکاری در اصلاح نظام پولی جهان با توافق کشور‌های در حال توسعه است. در غیر این صورت، آمریکا با زوال کنترل‌ناپذیر برتری اقتصادی‌اش مواجه خواهد شد که عواقب فاجعه‌باری به‌دنبال خواهد داشت.
 
جنگ با روسیه
همان‌طور که این موسسه آمریکایی در گزارش خود به آن اشاره کرده است روند کاهشی قدرت دلار از دو سال پیش که جنگ اوکراین شروع شد و آمریکا دست به اعمال تحریم‌های شدید علیه روسیه زد شدت یافت و با توجه به عضویت مسکو در سازمان اقتصادی بریکس، این گروه اقتصادی استفاده از ارزهای جایگزین دلار را در دستورکار قرار داد.اصلی‌ترین محور نشست تابستان گذشته سران سازمان اقتصادی بریکس در شهر ژوهانسبورگ آفریقای‌جنوبی که در بازه زمانی ۲۲ تا ۲۴ آگوست (۳۱ مرداد تا دوم شهریور) برگزار شد، دلارزدایی و استفاده از ارزهای جایگزین مرتبط با اعضای اصلی این گروه در تجارت بین‌المللی بود.
ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه در سخنرانی ویدئوکنفرانسی خطاب به این نشست سران گروه بریکس گفت روند دلارزدایی در جهان، روندی غیرقابل بازگشت است.رئیس‌جمهور روسیه در یک سخنرانی در اواسط آذرماه در نشست انجمن سرمایه‌گذاری در مسکو مجددا تاکید کرد دوران تسلط دلار آمریکا و یورو بر معاملات بین‌المللی به پایان رسیده است. او در این سخنرانی بیان کرد: کشورهایی که با استفاده از ارزهای ملی معاملات با شرکای بین‌المللی را انجام می‌دهند روزبه‌روز بیشتر می‌شوند و نظام معامله با ارزهای ملی جایگزین استفاده از دلار آمریکا و یورو شده است.
 
اذعان مقامات آمریکایی به تضعیف دلار
اگرچه جریان دلارزدایی در جهان از زمان شروع جنگ اوکراین در دو سال قبل و اعمال تحریم‌های شدید علیه روسیه شدت گرفته است اما این روند از چندین سال پیش آغاز شده و سیاست‌های دونالد ترامپ در لغو توافقات بین‌المللی یکی از دلایل آن بوده است. جانت یلن، وزیر خزانه‌داری آمریکا در همین زمینه می‌گوید: هنگامی که ما از تحریم‌های مالی مرتبط با نقش دلار استفاده می‌کنیم، این خطر وجود دارد که این کار به مرور زمان باعث تضعیف هژمونی جهانی دلار شود.وزیر خزانه‌داری آمریکا با تاکید بر این‌که تحریم‌ها زمانی مؤثرتر هستند که با حمایت متحدان آمریکا همراه شوند، خاطرنشان کرد: تحریم‌ها، تمایل چین، روسیه و ایران را برای یافتن جایگزینی برای دلار برانگیخته است.