انجمن مستکبران

سؤال اصلی اما اینجاست که چرا محصول و برآیند هم‌اندیشی هفت کشور صنعتی جهان در قبال بحران‌های جهانی هیچ‌گاه به سود بشریت نبوده و نتیجه‌ای به سود صلح و امنیت بین‌المللی در برنداشته‌است؟

رهبران گروه هفت متشکل از آلمان، فرانسه، ایتالیا، ژاپن، بریتانیا، آمریکا و کانادا در شهر هیروشیمای ژاپن گرد هم آمدند تا در جریان نشست‌های مشترک، موضعی متحدتر در قبال روسیه و چین اتخاذ کنند.

نکته قابل تامل این‌که هر هفت کشور صنعتی دنیا، در جریان شکل‌گیری، تثبیت و استمرار جنگ اوکراین نقشی پررنگ و موثر ایفا کرده‌اند. در این میان انگلیس، ایتالیا، فرانسه، آلمان، آمریکا و کانادا عضو پیمان آتلانتیک‌شمالی (ناتو) محسوب می‌شوند و ژاپن نیز یکی از متحدان واشنگتن در شرق آسیا به شمار می‌آید که رد پای آن در بیشتر ماجراجویی‌های فرامرزی آمریکا مشاهده می‌شود.

در چنین شرایطی خروجی برگزاری نشست گروه هفت، قطعا چیزی جز تشدید بحران‌های امنیتی در دنیا ندارد. بدیهی است بازیگران مولد بحران در نظام بین‌الملل، نمی‌توانند در کسوت حلال مشکلات جاری در جامعه جهانی وارد عمل شوند!

بازیگران ناجی یا بحران‌ساز؟

به عبارت بهتر می‌توان گفت که اعضای گروه هفت ناجیان جنگ اوکراین و دیگر بحران‌های جهانی محسوب نشده و برعکس، خود مهم‌ترین علل ناآرامی و تنش در جهان امروز محسوب می‌شوند. یکی از محورهای عمده این نشست که حدود ۱۵‌ماه پس از آغاز حملات نظامی روسیه به اوکراین برگزار می‌شود، تشکیل یک جبهه متحد علیه روسیه و بررسی آخرین تحولات در میدان نبرد است.

بنا بر اعلام جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا قرار است ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین نیز از طریق ویدئو کنفرانس در این نشست شرکت کند. علاوه بر رهبران هفت کشور عضو، به دعوت فومیو‌کیشیدا، نخست‌وزیر ژاپن رهبران هشت کشور دیگر از جمله اقتصادهای بزرگ نوظهور هند و برزیل نیز به این نشست دعوت شده‌اند تا با مشارکت آنها، درباره تشدید تحریم‌های روسیه و چگونگی مبارزه با شیوه‌های دورزدن تحریم‌ها توسط مسکو گفت‌وگو کنند.

با این حال، دولت‌های هند و برزیل که هر دو از اعضای پیمان اقتصادی بریکس محسوب می‌شوند، تاکید دارند سیاسی‌کاری غرب در قبال جنگ اوکراین و مداخله‌گرایی ناتو در تقابل مطلق با مسکو، علل اصلی تشدید بحران بوده و تا زمانی که این رویکرد ناتو تغییر پیدا نکند، نمی‌توان نسبت به حل و فصل ریشه‌ای جنگ اوکراین امیدوار بود.

طنزی به نام خلع سلاح هسته‌ای!

این نشست در حالی برگزار می‌شود که فعالیت‌های نظامی چین در آب‌های بین‌المللی همچنین پرتاب‌های مکرر موشک‌های بالستیک توسط کره‌شمالی (در واکنش به ماجراجویی‌های آمریکا و متحدانش در شرق آسیا) تشدید شده‌است. در این میان، اعضای هفت کشور صنعتی دنیا تلاش کرده‌اند خود را حامی صلح و خلع سلاح هسته‌ای نشان داده و در مقابل، روسیه، چین و ایران را به عنوان بازیگرانی جلوه دهند که امنیت بین‌المللی را با تکیه بر ارتقای توان تسلیحاتی خود متزلزل کرده‌اند. این تصویرسازی معکوس در حالی صورت می‌گیرد که در شهر محل برگزرای اجلاس گروه هفت، یعنی هیروشیما هنوز آثار و تبعات بمباران هسته‌ای توسط آمریکا در جنگ جهانی به چشم می‌خورد؛ فاجعه و جنایتی بزرگ که آمریکا هرگز بابت انجام آن از ژاپن عذرخواهی نکرده‌است.

در این میان، برخی اقدامات نمادین بی‌فایده نیز صورت خواهدگرفت که بیشتر، به نوعی تعارف دیپلماتیک شباهت دارد! برای مثال، نخست‌وزیر ژاپن تمایل دارد در جریان این مراسم، مهمانان خود به‌ویژه بریتانیا، فرانسه و آمریکا را که مجموعا دارای هزاران کلاهک هسته‌ای هستند، تشویق کند تا متعهد به شفافیت در اعلام وضعیت ذخایر خود همچنین کاهش زرادخانه‌های‌شان شوند؛ خواسته‌ای صوری و بی خاصیت که هیچ گاه در گذشته محقق نشده و در آینده نیز شاهد تحقق آن نخواهیم بود. اگرچه پیش از این نیز بسیاری از رهبران نظامی و رؤسای پیشین دولت‌ها، از همه قدرت‌های هسته‌ای خواسته‌بودند با هدف کنترل تسلیحات، مذاکرات جدی را آغاز کنند اما اساسا امید چندانی برای پیشرفت در این زمینه در جریان نشست گروه هفت وجود ندارد.

اختلاف بازیگران گروه هفت بر سر رابطه با چین

تمایل چین برای توسل به موانع تجاری با هدف مقابله با دیگر کشورها، باعث شده که نگرانی‌های زیادی درباره ایجاد مشکلات در زنجیره‌های تولید و تامین به‌وجود آید و از نظر جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی ایالات متحده انتظار می‌رود کشورهای شرکت‌کننده در نشست هیروشیما، برای غلبه بر اختلافات فراآتلانتیکی با هدف اتخاذ یک موضع واحد در قبال دولت شی‌جین‌پینگ تصمیم‌گیری کنند. با وجود این کشورهای اروپایی به‌ویژه فرانسه و آلمان تاکید دارند هرنوع هماهنگی در این باره به معنای قطع روابط با چین نیست و به همین دلیل کاخ الیزه پیش از برگزاری نشست هیروشیما اعلام کرد این نشست «یک جی۷ ضد چینی نیست.»در چنین شرایطی خروجی انجمن مستکبران جهان مشخص است :عکس‌های یادگاری و سخنان بی‌خاصیت و دیگر هیچ!