نسخه تازه برای نجات اقتصاد کتاب

از سوی دیگر می‌دانیم با توجه به رژیم ناقص مصرف رسانه‌ای در کشور که بیشتر از رسانه‌های سطحی و محتوای کم‌عمق و کوتاه استفاده می‌شود، خطر دیگری نیز کشور را تهدید می‌کند: خطر سطحی‌شدن تفکر مردم که باعث می‌شود مردم با یک جریان‌سازی خبری، رفتارهای غیرعادی نشان دهند.

در دنیا برای غلبه بر این خطر به تصحیح رژیم مصرف رسانه‌ای با استفاده از رسانه‌های عمیقی مانند کتاب و سینما می‌پردازند. متاسفانه استفاده از این دو رسانه در کشور ما با وضعیت مطلوب فاصله دارد و ما ناگزیریم علی‌رغم مشکلات اقتصادی که بر آن واقف هستیم، چاره‌ای برای آن بیندیشیم.

این کاری است که انتشارات جام‌جم در قالب مسابقه «خودنویس» صورت داده است. با قاسم صفایی‌ نژاد، برگزارکننده این مسابقه به گفت‌وگو نشسته‌ایم.

براساس چه نیازی مسابقه «خودنویس» را طراحی کردید؟

نشر جام جم در دوره جدید خود، با استفاده از مشورت بسیاری از نخبگان این حوزه، گامهایی را طراحی کرده که همه در کنار هم بتوانیم بر این مشکلات غلبه کنیم. یکی از گامها تغییر عادت مطالعه مردم بخصوص نوجوانان و جوانان به سمت کتاب الکترونیک است.

به عنوان یک شاهد مثال ساده، کتاب الکترونیک به دلیل اینکه تحت تأثیر قیمت کاغذ و نحوه واردات آن نیست، می تواند قیمت قبلی خود را حفظ کند و تا حدودی مانع از کاهش سرانه مطالعه کتاب شود.

یکی دیگر از این گامها مشارکت جدی مردم در تولید کتاب و معرفی کتاب به یکدیگر است. ما معتقدیم با استفاده از ظرفیتهای رسانه ملی و فضای مجازی میتوان استعدادهای کشور در حوزه نویسندگی را یافت و به آنان کمک کرد مسیر پیشرفت را سریعتر بپیمایند. ما باور داریم که یکی از دلایل سرانه پایین مطالعه کتاب در کشور، بی توجهی برخی ناشران به نیازهای محتوایی مردم است. در تعامل با مردم میتوان نیازهای آنها را بهتر شناخت و به مردم کمک کرد تا بتوانند در تولید و معرفی کتاب به یکدیگر سهیم باشند.

مسابقه «خودنویس» که اولین مسابقه طراحی شده نشر جامجم است، طوری طراحی شده که ضمن جذابیت بخشهای مختلف در اجرای مسابقه، آزمایشی باشد برای مسابقات بزرگتر و فراگیرتر در آیندهای نزدیک. ما معتقدیم این مسابقه کمک میکند تا مردم بخصوص نوجوانان و جوانان ما این اعتماد به نفس را پیدا کنند که میتوانند ایدههای خود را تبدیل به کتابهای پرفروش کنند.

«خودنویس» چه موضوعاتی را دنبال می کند؟

برای مسابقه خودنویس، کلان موضوع سبک زندگی را در نظر گرفته ایم؛ موضوعی که تنوع و فراگیری کافی را داشته باشد و عموم مردم بتوانند با آن ارتباط برقرار کنند.

محورهایی نیز ذیل این موضوع در نظر گرفته ایم که بتوانیم هم تنوع لازم را حفظ کنیم و هم آثار در زمینه مشخصی ارسال شوند که عبارتند از:

1- مصرفگرایی و تجملگرایی، ۲- چرایی عملیاتی نشدن ایدههای کسب و کار، ۳-حقوق افراد در رسانهها و فضای مجازی، ۴- جامعه بیخانواده، خاستگاه مشکلات روانی و ۵- همدلی و اعتماد اجتماعی.

بزودی از طریق سایت نشر جامجم، امکان مشارکت مردم در ایدهپردازی ذیل این محورها نیز فراهم میشود که مردم به یکدیگر کمک کنند تا ایده بهتری تبدیل به داستان شود. ضمن اینکه دوستان من در نشر جامجم نیز پاسخگوی علاقهمندان برای تدقیق ایده ها هستند.

مخاطبان این مسابقه چه کسانی می توانند باشند؟

برای این مسابقه محدودیت سنی در نظر نگرفته ایم. همه مردم به ویژه نوجوانان و جوانان میتوانند در این مسابقه شرکت کنند. تنها دو شرط برای ورود به این مسابقه لازم است: یکی اینکه تعداد واژگان بین ۱۵ هزار تا ۳۰ هزار واژه باشد و دیگری اینکه نویسنده قبل از این هیچ کتاب داستانی منتشر نکرده باشد.

شرط اول برای این است که آثار حتما داستان بلند بوده و از طرفی دیگر خیلی هم مطول نباشد. شرط دوم هم برای این است که استعدادها کشف شوند و رقابت نوقلمها با افراد حرفه ای نباشد. البته در مورد شرط دوم باید بگویم که افرادی که کتب تخصصی در حوزههای دیگر منتشر کرده ولی تا به حال داستان ننوشته اند، میتوانند در این مسابقه شرکت کنند.

خب علاقه مندان به شرکت در این مسابقه چه کاری باید انجام دهند؟

مهلت ارسال آثار از زمان اعلام فراخوان حدود سه ماه است که تا امروز یک ماه از آن گذشته است. علاقه مندان می توانند تا ۲۴ آبان که روز کتاب و کتابخوانی است آثار خود را از طریق سایت نشر جام جم ارسال کنند. این آثار تا شب یلدا توسط داورانی که به مرور اسامی آنها اعلام خواهد شد، داوری خواهند شد.

در شب یلدا از میان آثار ارسال شده، ۲۰ اثر برتر معرفی خواهد شد که این آثار وارد مرحله دوم مسابقه خواهند شد.

ذکر این نکته ضروری است که نویسندگان می توانند چند اثر از خود به مسابقه ارسال کنند، اما در مرحله دوم فقط یک اثر از آثار خود را که بالاترین نمره را در داوری کسب کرده است، میتوانند شرکت دهند. یعنی اگر از نوقلمی دو اثر برتر انتخاب شد، فقط یک اثر در مرحله دوم شرکت داده میشود.

در مرحله دوم که از ابتدای دی آغاز می شود، ۲۰ نفر برتر وارد کارگاه نویسندگی با حضور چهار نفر از نویسندگان مشهور کشور می شوند تا هم نویسندگی را به صورت حرفه ای تر تجربه کنند و هم اثر ارسالی آنان تبدیل به یک اثر قویتر شود. اسامی این مربیان نیز به مرور اعلام خواهد شد.

شرکت در این کارگاه برای شرکت کنندگان کاملا رایگان است. مرحله دوم انشاءا... در همکاری با برنامه «کتاب باز» از طریق شبکه «نسیم» صداوسیما منتشر خواهد شد.

در این مرحله، افزایش تعداد واژگان منعی ندارد. پس از تکمیل آثار، نسخه الکترونیک ۲۰ اثر برتر در اختیار مردم قرار می گیرد تا بهترین آثار را انتخاب نمایند.

سعی می کنیم در این گام از طریق پخش قسمتهایی از آثار از طریق تلویزیون، رادیو، فضای مجازی و انتشار در روزنامه جام جم به مردم کمک کنیم تا تصمیم بهتری در مورد رأی خود بگیرند. ضمن اینکه نسخه نهایی آثار مجددا توسط هیات محترم داوران نیز ارزیابی خواهد شد.